Geestelijke gezondheidszorg aan hervorming toe

Geestelijke gezondheidsproblemen kunnen iedereen treffen. Het taboe bestaat echter nog steeds. Vlaams volksvertegenwoordigers Vera Jans en Katrien Schryvers, werkten voorstellen uit om de maatschappelijke positie van mensen met geestelijke gezondheidsproblemen te versterken. Hun voorstellen werden in een resolutie gegoten die werd goedgekeurd in de laatste plenaire vergadering van 2010 het Vlaams Parlement.
Mentale gezondheidsproblemen treffen 1 op 4 Belgen.  1 op 10 Belgen krijgt tijdens zijn leven te maken met een depressie. Elke dag stappen 4 Vlamingen zelf uit het leven. Het aantal suïcidepogingen ligt nog 10 tot 20 keer hoger. Het gebruik van antidepressiva, slaap- en kalmeermiddelen stijgt onrustwekkend. Mensen met een afhankelijkheidsproblematiek en hun, vaak radeloze, families,  kinderen met gedragsproblemen, tieners met gedragsproblemen, jongeren die zichzelf verminken, …
Om een antwoord te bieden op deze diverse problematiek, is een hervorming van de geestelijke gezondheidszorg aan de orde.
• Versterking van het aanbod
Het basisaanbod dient uitgebreid.  Een toegankelijke, betaalbare en kwaliteitsvolle geestelijke gezondheidszorg veronderstelt immers een voldoende aanbod.  Een uitbreiding is nodig in de thuiszorg, in de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG), in diensten voor beschut wonen, … en dit in het bijzonder voor bepaalde doelgroepen zoals kinderen, jongeren, ouderen en personen met een handicap.
• Versterking en erkenning van mantelzorgers als partners in de zorg
Zorgverlening is niet enkel de verantwoordelijkheid van professionelen.Een zorg van velen voor velen vormt de kern van de vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg.  De nadruk komt te liggen op de verzorging van patiënten, zo dicht mogelijk bij de natuurlijke context van de patiënt.Het familiaal/maatschappelijk steunsysteem moet erkend worden als partner in de zorg.
• Deskundigheidsbevordering van de CGG naar andere sectoren
Veel geestelijke gezondheidsproblemen kunnen door een gericht preventiebeleid vroeger aan het licht komen en intensieve behandeling, begeleiding en/of langdurige zorg overbodig maken.  Gerichte preventie kan door Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg outreachend te laten werken naar belendende welzijnssectoren zoals de bijzondere jeugdzorg, gehandicaptenzorg, ouderenvoorzieningen, thuiszorgdiensten, OCMW, …  én hun expertise verder ontwikkelen en verspreiden naar andere sectoren zoals onderwijs, huisvesting, werkgelegenheid, cultuurparticipatie, …  Zo wordt de kennis van en over geestelijke gezondheidszorg vergroot in andere maatschappelijke sectoren,  worden geestelijke gezondheidsproblemen bepreekbaar en groeit de aandacht hiervoor.     
• Enkele concrete actiepunten
- De resolutie bevat concrete actieplannen op vlak van werkgelegenheid en dagbesteding (uitbouw basisaanbod dagactiviteitencentrum en sociale werkplaatsen), onderwijs (preventiecoaches GGZ, aandachtspunt in de werking van de CLB’s, opleiding (kinder)psychiater aantrekkelijker maken), huisvesting (sociale huisvesting, huursubsidie, woonbegeleiding), beeldvorming (belangenbehartiging, socio-culturele participatie).
• Gedeelde verantwoordelijkheid
Om geestelijke gezondheidsproblemen bespreekbaar te maken en de positie van mensen met psychische en psychiatrische problemen in de maatschappij te versterken, moet de loutere zorg overstegen  worden en dienen alle maatschappelijke sectoren betrokken en gesensibiliseerd te worden. Dit vraagt dat alle bestuursniveaus (federaal, Vlaams en lokaal), alle maatschappelijke sectoren, maar ook u en ik  hun verantwoordelijkheid opnemen.