Gebruik van pesticiden ingeperkt

Op voorstel van Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege, keurde de Vlaamse Regering het ontwerp van decreet voor het Duurzaam gebruik van pesticiden goed. Het gaat om de omzetting van een Europese Richtlijn uit 2009. Duurzaam gebruik van pesticiden moet mens & milieu beschermen tegen eventuele risico’s die samengaan met het gebruik van pesticiden. Vlaams minister Joke Schauvliege: “Willen we de hoge kwaliteit van ons drinkwater blijven garanderen, dan is een aanpak aan de bron nodig: een inperking van het pesticidengebruik zorgt voor een betere waterkwaliteit, onontbeerlijk voor onze drinkwaterproductie.”
De Europese Pesticidenrichtlijn (RL 2009/128/EG) vertoont een grote verwantschap met het bestaande Vlaamse Pesticidenreductiedecreet (2001) en Pesticidenreductiebesluit (2008). Die huidige regelgeving in Vlaanderen is beperkt tot terreinen die door de openbare diensten worden onderhouden (bv. parken, tuinen, plantsoenen, begraafplaatsen…). Vanaf 1 januari 2015 mogen de gemeenten geen chemische bestrijdingsmethodes meer gebruiken.
Grondwater
De voorbije jaren werden al meerdere pesticiden van de markt gehaald. Die markt past zich echter snel aan door geregeld nieuwe producten te introduceren. Om te zien of die nieuwe stoffen in het grondwater belanden, stuurt de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), net als de watermaatschappijen, haar meetprogramma’s voortdurend bij. Zo kunnen de watermaatschappijen de zuiveringstechnieken afstemmen op de actuele bedreigingen. In meer dan de helft van de grondwaterstalen vond de VMM in 2010 pesticiden of afbraakproducten van die pesticiden in te hoge concentraties. Ons drinkwater blijft evenwel van goede kwaliteit, dankzij de investeringen van de watermaatschappijen in verscherpte monitoring en aangepaste zuiveringstechnieken.
Verbod of minimumgebruik
Het verbod voor de terreinen die door de openbare diensten worden onderhouden dat geldt vanaf 1 januari 2015, blijft behouden. Het goedgekeurde ontwerp perkt het gebruik van pesticiden ook in op andere terreinen in open lucht die door het brede publiek en door kwetsbare groepen betreden worden. Zo geldt de inperking voor alle terreinen van o.m. scholen, kinderdagverblijven, rusthuizen en sportterreinen. Voor terreinen die gebruikt worden door kinderen, geldt in de toekomst een verbod.
Daarnaast zijn passende maatregelen nodig om verontreiniging van het oppervlaktewater en het grondwater te vermijden. De afbakening van buffer- en beschermingszones is daar één van. Zo zal voor alle doelgroepen een verbod op het gebruik van pesticiden gelden in de beschermingszones van het grondwater dat gebruikt wordt voor de productie van drinkwater. Van dit verbod zal enkel onder specifieke strikte voorwaarden afgeweken kunnen worden.
Voor andere terreinen in open lucht, geldt een minimumgebruik van pesticiden. Land- en tuinbouwactiviteiten vallen niet onder deze regelgeving. De omzetting van de Pesticidenrichtlijn gebeurt voor hen via andere regelgeving.
Actieplan
Om de uitvoering te vergemakkelijken heeft een stuurgroep van experts een ontwerp van ‘Actieplan Duurzaam Pesticidengebruik’ opgesteld dat steunt op voorzorg en preventie. Dit actieplan wordt in openbaar onderzoek aan het publiek voorgelegd.
Het plan bevat kwantitatieve doelstellingen, streefcijfers, maatregelen, indicatoren en tijdschema’s om de risico’s en de effecten van het gebruik van pesticiden voor de mens en het milieu te verminderen. Het moedigt ook geïntegreerde bestrijding en alternatieve benaderingswijzen of technieken aan. Dat moet de afhankelijkheid van het pesticidengebruik beperken.
Het ontwerp van decreet gaat nu voor advies naar de Raad van State, de uitvoeringsbesluiten en het ontwerp-Actieplan worden voor advies voorgelegd aan de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen, de Sociaal Economische Raad van Vlaanderen en de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij.
Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege: “Om de kwaliteit van ons oppervlakte- en grondwater schoon te houden, moeten we het gebruik van bestrijdingsmiddelen zo veel mogelijk aan banden leggen. Alleen als het niet anders kan en onder strikte voorwaarden, is een gebruik toegelaten. In die gevallen moet altijd geopteerd worden voor de minst risicovolle producten. Maar waar het kan, moet worden gekozen voor niet-chemische alternatieven. Daar kan al van bij het ontwerp van terreinen mee rekening gehouden worden.”