Het huidige energiedebat focust op technologieën van het verleden. In plaats daarvan moeten beleidsmakers zich concentreren op de innovatieve, hernieuwbare oplossingen van de toekomst, zegt Vlaams parlementslid Robrecht Bothuyne. Op dat vlak moet Vlaanderen ambitieuzer en creatiever beleid voeren.
Het energiedebat is niet van de voorpagina’s weg te slaan. Vreemd genoeg focust de discussie op installaties en technologieën van het verleden; gascentrales of te verlengen kerncentrales. Nauwelijks gaat er aandacht naar de meest innovatieve en goedkoopste energie die we zelf kunnen maken: hernieuwbare energie. Nochtans ligt daar veel werk op de plank. En potentieel!
Deze week raakte het nieuws bekend dat Vlaanderen de doelstellingen voor het vermogen aan nieuwe zonnepanelen “waarschijnlijk zal halen”. Goed nieuws, maar laat dat geen reden zijn om op onze lauweren te rusten: de huidige Vlaamse ambitie van 6,7 GW (gigawatt) zonnepanelen in 2030 - ofwel jaarlijks minstens 300 MW (MegaWatt) extra zonnepanelen - moet, op basis van het kostenefficiënt potentieel dat Energyville naar voor schuift, dringend naar boven herzien worden. De cijfers tonen aan dat er veel meer mogelijk is. Het doel moet zijn om het groeiritme binnen de 5 jaar te verdubbelen tot 600 MW per jaar. Het klimaatplan van de stad Antwerpen voorziet een verzesvoudiging van de doelstelling rond zonne-energie. Vlaanderen kan toch niet achterblijven op ’t Stad?
Om bovenstaande ambitie waar te maken moeten er tegen 2030 op bijna 2 miljoen daken in Vlaanderen zonnepaneelinstallaties liggen. Daarom moet het voor iedere Vlaming haalbaar en betaalbaar worden om zonnepanelen te installeren. De huidige investeringspremie voor zonnepanelen moet verlengd worden, om gezinnen zekerheid te bieden. Voor de laagste inkomenscategorieën, zowel eigenaars als huurders, werken we een aanbod van ‘zonnepanelen as a service’ uit, waarbij de zonnepaneelinstallaties door derde partijen geprefinancierd en geïnstalleerd worden. Waarom zou de Vlaamse overheid voor iedereen die recht heeft op het sociaal tarief niet voorzien in zonnepanelen? Via het Vlaams Energiebedrijf kunnen we een formule uitwerken dat de aankoop, de plaatsing en het onderhoud van de zonnepaneelinstallatie omvat. Eens de installatie is terugverdiend door de overheid, worden de panelen eigendom van de eigenaar van de woning en kan hij (of de eventuele huurders) voor de rest van de levensduur profiteren van gratis zonnestroom. Het zou ook evident moeten zijn dat er tegen 2030 op elk geschikt overheidsgebouw zonnepanelen liggen. Zo kan hernieuwbare energie echt een oplossing worden voor energie-armoede in dit land.
Voor wind op land betekent de huidige Vlaamse ambitie om in 2030 tot een geïnstalleerde capaciteit van 2,5 GW te komen een jaarlijkse toename met meer dan 100 MW. Nochtans werd al meerdere jaren, ook vorig jaar, meer dan 200 MW geïnstalleerd. Deze ambitie kan, mits een slim beleid, omhoog naar minstens 150 MW per jaar, tot 2,9 GW in 2030.
Vlaanderen wil in zijn klimaatplan versneld onze mobiliteit en verwarming elektrificeren. Terecht. Maar het Vlaams klimaatplan verzwijgt waar die elektriciteit moet vandaan komen. De Vlaamse Regering moet de ambitie hebben om in 2030 1.300.000 elektrische voertuigen en 550.000 warmtepompen volledig van lokaal geproduceerde groene zonnestroom te voorzien. Zo hebben de ambitieuze Vlaamse plannen rond elektrificatie geen negatieve impact op de bevoorradingszekerheid. Integendeel, Vlaanderen zal zo zelf bijdragen aan stroomzekerheid. Dat is zeker niet onrealistisch: elektrische wagens zullen vanaf 2026 goedkoper zijn dan fossiele brandstofwagens, een warmtepomp is drie tot vier keer efficiënter dan een gasketel, en de terugverdientijd van zonnepanelen ligt ondertussen ruim rond de 7 jaar. Warmtepompen zijn tot vier keer efficiënter dan een gasketel. Via een groene taxshift dienen we de operationele kost van een warmtepomp zo spoedig mogelijk structureel onder deze van een aardgasketel te brengen.
Het energiedebat in Vlaanderen is verstard. De discussie over het al dan niet verlengen van kerncentrales is een zinloos achterhoedegevecht. Het werkt als een konijn op een lichtbak. En met die konijnen loopt het zelden goed af… Daarom is tijd dat Vlaanderen bewijst dat wat het zelf kan doen, het ook beter kan doen. Ook om hier de lamp te laten branden!
