Faillissementsverzekering heeft onvoldoende bereik voor stijgend aantal gefailleerde zelfstandigen

De zogenaamde faillissementsverzekering is te weinig bekend en wordt onvoldoende gebruikt door zelfstandigen. Het aantal toekenningen van deze verzekering aan gefailleerde zelfstandigen werd zo goed als gehalveerd tussen 2011 en 2013, terwijl het aantal faillissementen in die periode bleef stijgen. Dat blijkt uit een parlementaire vraag van CD&V-Kamerlid Griet Smaers, vast lid van de commissie Bedrijfsleven, aan de minister van Middenstand, Zelfstandigen en KMO’s.
In tegenstelling tot werknemers kunnen zelfstandigen niet terugvallen op een uitgebreid systeem van sociale zekerheid. In 1997 werd de faillissementsverzekering in het leven geroepen, maar hier kan slechts in bepaalde gevallen beroep op worden gedaan. Deze is te weinig bekend binnen de groep van zelfstandigen.
Er is een duidelijke discrepantie merkbaar tussen het aantal faillissementen aan de ene kant en het aantal aanvragen en toekenningen van de faillissementsverzekering aan de andere kant. Het aantal faillissementen steeg van 10.224 in 2011 naar 11.740 in 2013 en bedroeg in september 2014 al ruim 7.933. Tussen 2011 en 2013 is er een stijging van 15% vast te stellen in het aantal faillissementen.
Het aantal aanvragen van de faillissementsverzekering daalde echter van 1.244 in 2011 naar 1.029 in 2013 en het aantal toekenningen van deze verzekering kende een daling van 817 in 2011 naar 492 in 2013, wat bijna een halvering betekent in 2 jaar tijd. De aanvragen daalden met 17%, de toekenningen met 40%.
Slechts 1 op 12 gefailleerden doet een beroep op de faillissementsverzekering. ‘Aangezien niet elke gefailleerde beroep kan doen op de faillissementsverzekering en slechts in welbepaalde gevallen aanspraak kan maken op de bescherming van deze verzekering, zoals bijvoorbeeld bij collectieve schuldenregeling, brand, vernieling, enz, komt de faillissementsverzekering niet helemaal tegemoet aan de stijgende vraag van zelfstandigen die een faillissement meemaken’, legt Griet Smaers uit.
De minister kondigde in zijn antwoord aan alvast aan werk te maken van de uitbreiding van het toepassingsgebied van de faillissementsverzekering naar zelfstandigen die hun activiteit moeten stopzetten omwille van economische redenen. ‘Samen met het ABC (Algemeen Beheerscomité voor het sociaal statuut der zelfstandigen) en UNIZO pleit ik ervoor om de faillissementsverzekering om te vormen naar een overbruggingsverzekering met enerzijds de zelfstandigen die een faillissement meemaken of collectieve schuldenregeling ondergaan en anderzijds zij die hun activiteit noodgedwongen moeten stopzetten door externe oorzaken met uitzondering van medische redenen’, aldus Smaers.
Het ABC zal een evaluatieverslag geven over de faillissementsverzekering waarin vermoedelijk ook aan bod zal komen dat deze verzekering in haar huidige vorm weinig succesvol is. De organisatie vraagt om een hervorming van de wetgeving hieromtrent die beter aansluit bij de vraag vanuit de economische en maatschappelijke realiteit.