Engagementsverklaring voedselverlies

Vlaams minister-president Kris Peeters heeft in naam van de Vlaamse regering de engagementsverklaring “Vlaanderen in Actie: Samen tegen Voedselverlies” ondertekend. Deze engagementsverklaring is een gezamenlijk initiatief van de Vlaamse regering, Boerenbond, Fevia Vlaanderen, Comeos Vlaanderen, Unie Belgische Catering, Horeca Vlaanderen en het Onderzoeks- en informatiecentrum van de Verbruikersorganisaties (OIVO). De gehele keten neemt een ambitieus engagement op om de komende jaren voedselverlies verder terug te dringen, in samenwerking met de Vlaamse overheid en alle stakeholders. De initiatiefnemers willen hiertoe een brede maatschappelijke coalitie op de been brengen. Een “ketenroadmap” moet het engagement omzetten in concrete acties.
Preventie van voedselverlies is terecht een belangrijk maatschappelijk thema :
Wereldwijd gaat naar schatting 1/3 van al het geproduceerde voedsel verloren;
Gemiddeld wordt er per persoon per jaar tussen de 13 en de 23 kg bruikbaar voedsel weggegooid;
Voor gans Vlaanderen betekent dit 120.000 ton voedsel;
Jaarlijks gooit een gezin van vier voor meer dan €300 in de vuilbak;
Bijna één derde daarvan is brood en banket, op de tweede plaats staan groenten (16%);
Meer dan één vijfde van alle weggegooide ongeopende verpakkingen heeft een niet overschreden datum.
In 2011 zette minister-president Kris Peeters voedselverlies reeds op de agenda. Eind 2012 lanceerde de Vlaamse Regering een eerste pakket met 25 maatregelen om voedselverliezen in kaart te brengen, terug te dringen en hoogwaardig te valoriseren. De voorbije maanden zijn er bijkomende maatregelen genomen om het probleem aan te pakken via onderzoek en innovatie in de voedingsindustrie, het uitwerken van een integrale aanpak voor voedselverspilling bij de consument, het uitbouwen van een niche rond voedselverlies in de sociale economie en het promoten van innovatie in verpakkingen. Dit gebeurt in nauwe samenwerking tussen de Vlaamse overheid, de ketenpartners en stakeholders.
Minister-president Kris Peeters: “We hebben een mooi traject afgelegd en blijven nieuwe initiatieven nemen. Met de engagementsverklaring schakelen we nu een versnelling hoger. Vlaanderen wil de huidige dynamiek verder uitbouwen. Met het engagement bevestigen de Vlaamse overheid en de keten dat ze hun verantwoordelijkheid niet uit de weg gaan.”
Preventie van voedselverlies is de prioriteit. Wanneer voedselverlies toch optreedt, kan deze vaak toch nog nuttig ingezet worden als veevoeder, als materiaal, of voor de opwekking van energie. De preventie van voedselverlies biedt opportuniteiten. Naast het verlichten van de druk op de voedselzekerheid en de bijdrage aan de verduurzaming, zorgt het aanpakken van voedselverlies voor een efficiëntere keten en bijhorende kostenbesparingen. Het optimaliseert bestaande processen, stimuleert innovatie en creëert nieuwe verdienmodellen en samenwerkingsverbanden. Sociaal aan de slag gaan met voedseloverschotten levert bovendien een bijdrage aan de nog steeds noodzakelijke voedselhulp.
 “Vlaanderen vertrekt vanuit een ketenperspectief. Door een samenwerking tussen de verschillende schakels van de keten, willen we de opportuniteiten van de preventie van voedselverliezen op economisch, sociaal en milieuvlak verzilveren. We willen samen aan de slag om verliezen om te zetten in winsten,” aldus minister-president Kris Peeters.
Om het engagement om te zetten in concrete acties, stellen de keten en de Vlaamse overheid samen een ‘ketenroadmap’ op. De engagementsverklaring schuift enkele prioritaire acties naar voren. Zo moet er verder gewerkt worden aan een robuuste kennisbasis. Het bewustzijn over voedselverliezen en de negatieve impact ervan vergroten is cruciaal. Het is belangrijk om de consument te sensibiliseren en op een positieve manier te helpen zijn verspilling terug te dringen. De ondertekenaars willen bovendien op een duurzame manier samenwerken met sociale initiatieven om voedseloverschotten een sociale bestemming te geven. De verklaring sluit af met een oproep om deze te onderschrijven en initiatieven te nemen om het voedselverlies terug te dringen.
“Ik wil alle bedrijven en organisaties uit de keten, alsook alle maatschappelijke stakeholders oproepen om samen met ons deze uitdaging aan te gaan. We willen in Vlaanderen een brede maatschappelijke coalitie op de been brengen om voedselverliezen te reduceren”, aldus Vlaams minister-president Peeters.
Met de engagementsverklaring spelen de Vlaamse regering en de keten proactief in op de toegenomen maatschappelijke aandacht voor de thematiek. De Europese Commissie buigt zich momenteel over een Europese mededeling over duurzaam voedsel, waarin de preventie van voedselverlies een belangrijke rol speelt. 
Dinsdag 1 april vindt er in Brussel een ‘Feeding the 5000’ evenement plaats, georganiseerd door Feeding the 5000 en organisaties uit het maatschappelijke middenveld. Opzet is 5000 burgers een gratis lunch aan te bieden, gemaakt van producten die anders zouden verloren gaan. Het evenement wil positieve win-win-oplossingen in de kijker zetten en sluit mooi aan bij de Vlaamse werkzaamheden. Het evenement wordt ondersteund door Vlaams viceminister-president, minister van Armoedebestrijding Ingrid Lieten.
“Met deze verklaring geven we een duidelijk signaal aan de burger, het middenveld en de Europese beleidsmakers. Vlaanderen speelt haar rol in de groeiende mondiale en Europese beweging rond voedselverliezen”, aldus minister-president Kris Peeters.
Om de burger aan te zetten zijn rol in de problematiek op te nemen, werkt het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie aan een geïntegreerde consumentenaanpak. Binnen het communicatieluik werd een factsheet ontworpen met cijfermateriaal over verspilling bij de consument en mogelijke handelingsperspectieven. Het cijfermateriaal wordt door middel van aantrekkelijke infographics vanaf vandaag naar het brede publiek gecommuniceerd.
Meer informatie:  http://www.vlaanderen.be/landbouw/voedselverlies