Els Van Hoof wil aangepast statuut voor gerechtspsychiaters

CD&V heeft een wetsvoorstel klaar dat werk maakt van een officiële erkenning van het beroep
Vandaag de dag zitten meer dan 1.000 geïnterneerden opgesloten in onze Belgische gevangenissen. Bij de beoordeling van de toerekeningsvatbaarheid van een verdachte door de rechtbank speelt het verslag van de gerechtspsychiater een cruciale rol. Het tekort aan opleidingsmogelijkheden, lage vergoedingen en moeilijke werkomstandigheden maken het beroep echter onaantrekkelijk en hinderen een goede en snelle werking van Justitie. CD&V-senator Els Van Hoof heeft dan ook een wetsvoorstel klaar dat werk maakt van een officiële erkenning van het beroep, gekoppeld aan een specifieke opleiding, een eenvormig model voor het verslag en een faire vergoeding voor de gepresteerde diensten.
Els Van Hoof: “De gerechtspsychiatrie heeft een grote impact op de strafrechtsbedeling, op het veiligheidsgevoel van het slachtoffer en de maatschappij en op de verdachte. Bovendien blijkt dat delicten steeds vaker een psychische oorzaak hebben. Een beter statuut voor de gerechtspsychiater is dus meer dan wenselijk.”
Momenteel moet een psychiater niet erkend worden, noch een specifieke opleiding gevolgd hebben om als deskundige aan de slag te gaan. Er is dus geen verplichte opleiding, geen inhoudelijke kwaliteitscontrole en de resultaten worden beoordeeld door leken. De studies ‘psychiatrie’ aan de universiteit buiten beschouwing gelaten, bestaat de opleiding als gerechtsexpert uit het volgen van één informatieve les.
De interneringswet, die dateert van 2007, zou verandering brengen in deze situatie. Artikel 5 van de betrokken wet bepaalt dat het psychiatrisch deskundigenonderzoek moet uitgevoerd worden door een deskundige die vooraf erkend is door de minister van Volksgezondheid. De regering zou vervolgens de bevoegdheid krijgen om de voorwaarden en de procedure van deze erkenning vast te leggen. De inwerkingtreding van deze wet werd echter steeds uitgesteld.
Els Van Hoof vindt dat we ons geen verder uitstel kunnen veroorloven. “Mijn voorstel wil artikel 5 van de betrokken wet sneller in werking laten treden. De bevoegde minister moet de erkenningsvoorwaarden vastleggen. Daarnaast moeten een aantal voorwaarden worden ingesteld om de nodige kwaliteit te garanderen.”
Zo wil Van Hoof dat gerechtspsychiaters een verplichte opleiding forensische psychiatrie volgen, gedurende een bepaalde periode enkel onder toezicht van een meer ervaren gerechtspsychiater werken en elk jaar een minimumaantal expertises op jaarbasis uitvoeren om de erkenning te behouden. Daarnaast moet er van het psychiatrisch deskundigenonderzoek telkens een omstandig verslag gemaakt worden, en moet de bevoegde minister hiervoor een eenvormig model vastleggen om meer lijn te krijgen in de verslagen van de experts. Een nog op te richten cel binnen de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid zou vervolgens de kwaliteitsbewaking kunnen garanderen.
If you pay peanuts, you get monkeys
De vergoedingen voor gerechtspsychiaters zijn abominabel. Voor belangrijke zaken zoals Pandy hield een gerechtspsychiater 2 euro per uur over. Het moet dan ook niet verbazen dat de meerderheid van de psychiaters niet kiest voor een hoofdberoep als gerechtspsychiater. Voor een psychiatrisch onderzoek in strafzaken krijgt de betrokken expert een forfaitair bedrag van 374,36 euro, ongeacht de grootte van het dossier en de hoeveelheid werk. Gevolg: het door te nemen dossier is allesbehalve de eerste prioriteit van de betrokken psychiater.
“Mijn voorstel gaat uit van een uurloon dat even hoog is als het gebruikelijke honorarium via het RIZIV. Een verplichte en betere opleiding, een adequate kwaliteitscontrole en een eerlijk loon zal bovendien de snelheid van Justitie in strafzaken ten goede komen”, besluit Van Hoof, die het voorstel wil agenderen in de Commissie Justitie.