Eerste spadesteek ondertunneling R11 bij Luchthaven Antwerpen

Met een eerste spadesteek heeft Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits op maandag 6 mei het startsein gegeven voor de werken van de ondertunneling van de R11 (Krijgsbaan) ter hoogte van de Luchthaven Antwerpen. Dankzij de aan te leggen tunnel kan de luchthaven in regel blijven met de internationale veiligheidsnormen, want op het tunneldak zal een veiligheidszone gecreëerd worden. Vanaf 6 mei loopt het archeologisch onderzoek. Vanaf het najaar zal op de R11 zelf gewerkt worden. De aanleg van de tunnel zal 2 jaar duren en kost 54 miljoen euro.
Groene veiligheidszone boven tunnel
De ondertunneling van de R11 is nodig opdat de Luchthaven Antwerpen zou voldoen aan de internationale veiligheidsvoorschriften. Volgens de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) en het Europees Agentschap voor de Veiligheid van de Luchtvaart (EASA) moeten luchthavens in het verlengde van hun start- en landingsbanen voorzien in een obstakelvrije veiligheidszone. Op zo’n Runway End Safety Area (RESA) kunnen vliegtuigen in noodsituaties veilig tot stilstand komen.
In Antwerpen ontbreekt die RESA nog aan één zijde. De aanwezigheid van de R11 (Krijgsbaan) vlak achter de start- en landingsbaan stond de aanleg in de weg. Door de baan ter hoogte van de luchthaven in een tunnel te steken, komt de nodige ruimte vrij. De RESA, die deels op het dak van de tunnel komt, zal bestaan uit een omheinde graszone die zich uitstrekt tot Fort III in Borsbeek. De start- en landingsbaan zelf wordt niet verlengd.
Tunnel vervangt verkeerslichten – betere doorstroming
De tunnel, met aansluitend een af- en toerit in een open sleuf, wordt 410 meter lang. Dat is de afstand tussen de verkeerslichten die nu het verkeer op de R11 tegenhouden wanneer een vliegtuig landt of opstijgt. Wanneer de tunnel klaar is, zullen de lichten verdwijnen. Dit zorgt voor een betere doorstroming.
Andere ingrepen langs de R11: veilige fietsvoorzieningen
Het Agentschap Wegen en Verkeer grijpt de ondertunneling aan om ook een nieuwe fietsverbinding aan te leggen tussen de Heirbaan (Mortsel) en de Langbaan (Borsbeek). Het gaat om comfortabele fietspaden die afgescheiden liggen van de rijbaan. Tegelijk wordt ook het kruispunt Krijgsbaan/Heirbaan heringericht en overzichtelijker gemaakt met het oog op een betere fietsveiligheid. Er komt een afslagstrook voor de voertuigen die van de brug komen en de Heirbaan willen inslaan. 
Verkeer tijdens de werken
De werken zullen ongeveer 2 jaar duren. Vanaf 6 mei start het archeologisch onderzoek. Vanaf het najaar zal er op de R11 zelf gewerkt worden voor de ondertunneling. De Krijgsbaan blijft al die tijd open. De concrete minder hinder maatregelen worden na de zomer bekend gemaakt. Het verkeer op de Krijgsbaan zal wel naast de werf kunnen rijden via een tijdelijke omleidingsweg met 1 rijstrook in elke richting. Er blijft ook fietsverkeer mogelijk.
De Luchthaven Antwerpen blijft operationeel. De luchtvaartmaatschappijen moeten tijdens de werkenwel rekening houden met operationele beperkingen en ze zullen in bepaalde gevallen moeten uitwijken naar andere luchthavens.
De aannemer krijgt voor de aanleg van de tunnel zeer strikte voorwaarden opgelegd, onder meer hoogtebeperkingen. Er zal ook ’s nachts worden gewerkt, omdat de luchthaven dan gesloten is.
Toekomst R11?
Het ontwerp van de tunnel ter hoogte van de Luchthaven Antwerpen houdt technisch rekening met de eventuele aanleg van een lange tunnelverbinding tussen de E313 in Wommelgem en de E19 in Wilrijk. De plannen voor een dergelijke tunnel onder de R11 zitten nog in studiefase, maar als die tunnel er komt, kan hij nog onder de lokale tunnel bij de luchthaven aangelegd worden.
Minister Hilde Crevits: “De regionale luchthavens hebben een economisch belang voor Vlaanderen. Ik hecht dan ook veel belang aan hun voortbestaan. Naast de extra drie jaar voor de aanleg van de veiligheidsstrook gaf de toekenning van een certificaat voor onbepaalde duur de mogelijkheid om de toekomst van de Luchthaven Antwerpen veilig te stellen. De werken voor de aanleg van de veiligheidsstrook vormen het sluitstuk voor de optimalisering van de luchthavenexploitatie en betekenen een garantie voor haar toekomstige ontwikkeling. Het geeft ook meer zekerheid aan de toekomstige uitbaters van de luchthaven. De onderhandelingen met de kandidaat-exploitant zitten nu in de laatste fase. Tevens zullen deze werken bijdragen aan een verbeterde mobiliteit in deze regio. Het verkeer op de Krijgsbaan zal na de realisatie van deze werken niet langer opgehouden worden bij opstijgen en landen van de vliegtuigen. Gelijktijdig wordt ook voorzien in een betere fietsinfrastructuur.”