Doorbraak in hervorming kunstenaarsstatuut

Minister Onkelinx zal nog deze herfst een wetsontwerp en KB voorstellen ter verbetering van het sociaal statuut voor kunstenaars.  Professionele artiesten zullen voortaan over een kunstenaarskaart en -visum moeten beschikken vooraleer ze toegang krijgen tot sociale zekerheidsregeling voor kunstenaars . Dat antwoordde de minister op een vraag van kamerlid Stefaan Vercamer (CD&V). Eerder deze zomer bepleitte  Stefaan Vercamer al een aanpassing van het statuut dat meer armslag zou geven aan de Commissie Kunstenaars om te bepalen wie wel of niet onder het Kunstenaarsstatuut zou vallen.
Kunstenaars genieten onder bepaalde voorwaarden van een bijzondere bescherming binnen de sociale zekerheid (ziekteverzekering, pensioenopbouw, werkloosheid). De bescherming is van toepassing op personen die zonder een arbeidsovereenkomst tegen betaling een artistiek prestatie leveren in opdracht van een natuurlijk of rechtspersoon (het zogenaamde artikel 1 bis, juli 2003). Ze wordt gefinancierd met de bijdragen van de werkgevers en werknemers en is dus een solidariteit van ons allen met de kunstenaars. 
Stefaan Vercamer: “Vandaar dat we het belangrijk vinden dat die solidariteit gestoeld is op goede afspraken en dat  oneigenlijk gebruik vermeden wordt. Het kunstenaarsstatuut moet tegemoet  komen aan een specifieke nood van kunstenaars die door de aard van hun werk dikwijls tussen twee stoelen dreigen te vallen.”
Minister Onkelinx komt met een wetsontwerp dat de voorwaarden om gebruik te kunnen maken van de 1bis-regeling moet verscherpen en verduidelijken. De nieuwe wet schrijft voor dat de kunstenaar een kunstenaarsvisum moet aanvragen om onder de 1bis-regeling te kunnen vallen. De Commissie Kunstenaars zal instaan voor de toekenning van de visa. Om de vijf jaar moet het visum vernieuwd worden. De Commissie Kunstenaars bestaat vandaag al, maar krijgt dus in de toekomst meer bevoegdheden. Ze zal ook uitgebreid worden met vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemers en vertegenwoordigers van de artistieke sector.
Voor de amateurkunstenaars, die gebruik willen maken van de ‘kleine vergoedingsregeling’, zal de langverwachte kunstenaarskaart eindelijk een feit worden. Via de ‘kleine vergoedingsregeling’ worden inkomsten uit beperkte activiteiten als kunstenaar vrijgesteld van sociale en fiscale bijdragen. De kunstenaarskaart zal zorgen voor meer duidelijkheid in dit systeem.
Minister De Coninck werkt momenteel aan een verbetering van de werkloosheidsreglementering die van toepassing is op kunstenaars. De bedoeling is dat beide ontwerpen op elkaar afgestemd zijn en samen zullen zorgen voor meer rechtszekerheid in en minder misbruik van het kunstenaarsstatuut.
Kamerlid Stefaan Vercamer (CD&V): “Door in het verleden de regeling open te stellen voor een zeer brede groep mensen was  er een goedkope vorm van tewerkstelling ontstaan op kosten van de sociale zekerheid voor mensen die niet tot de oorspronkelijke doelgroep van ‘kunstenaars’ behoren. Die misbruiken zullen er nu  voor een groot deel uitgaan. Het antwoord op de vraag ‘Wie is kunstenaar?’ zal met deze nieuwe regelgeving en een vernieuwde Commissie Kunstenaars  veel correcter kunnen gegeven worden en die kunstenaars beschermen die het echt nodig hebben.”