DNA-databank moet helpen in zoektocht gedwongen adopties

Naar aanleiding van een aantal berichten over gedwongen adoptie in instellingen vonden in december en januari hoorzittingen plaats in het Vlaams Parlement. Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) stelde een expertenpanel aan om  de problematiek te onderzoeken. Dit expertenpanel legde nu het rapport van haar werkzaamheden neer. CD&V is tevreden met de duidelijke aanbevelingen die daarin zijn opgenomen, en die in dezelfde lijn liggen als de vragen die aan de Vlaamse Regering eind januari werden gesteld door middel van een voorstel van resolutie van Vlaams volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers. Een belangrijke vraag daarin was de oprichting van een DNA-databank, waarvan het belang nu ook door het expertenpanel wordt onderschreven. 
"Het verhaal van de slachtoffers van gedwongen adoptie is even aangrijpend als dat van de slachtoffers van het historisch misbruik in jeugd- en onderwijsinstellingen en hun leed gaat even diep,” aldus Vlaams volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers, “ook voor hen is zowel erkenning als hulpverlening van groot belang.” Dat was meteen de aanleiding van de resolutie. Daarin werd onder meer het expertenpanel gevraagd naar  een analyse van de problematiek, maar ook naar het opstellen van een concreet plan van aanpak. 
In haar rapport formuleert het expertenpanel beleidsaanbevelingen met betrekking tot erkenning en herstel, de regelgeving van adoptie, preventie en het begeleiden van ongewenste zwangerschappen. Daarenboven vraagt het panel om het debat rond afstammingsvragen te openen. “Naast de regeling voor discrete/anonieme bevalling zijn ook regelingen rond draagmoederschap en (anoniem) donorschap dringend noodzakelijk,” klinkt het. 
Van groot belang vindt Katrien Schryvers de oprichting van een databank met DNA-materiaal van mensen die hun kind onder dwang hebben moeten afstaan of mensen die op zoek zijn naar hun geboorteouders. Schryvers suggereerde de oprichting van zo’n databank al tijdens de eerste hoorzitting, en herhaalde deze vraag in de resolutie. In haar verslag doet het expertenpanel hierrond zeer concrete aanbevelingen. Zo ziet het panel de databank graag aangevuld met een onafhankelijk register waarin de registratie van het verband tussen DNA en persoonsgegevens gebeurt, vooraleer het geanonimiseerde DNA onderzocht wordt. 
Schryvers kan zich alvast vinden in de concrete aandachtspunten die over deze databank in het rapport zijn opgenomen: “Het spreekt voor zich dat het laten opnemen van gegevens in de databank een vrije, maar ook goed geïnformeerde keuze moet zijn. Uiteraard is ook de nodige begeleiding heel belangrijk, zowel voor wie via die weg familieleden vindt als voor wie niemand vindt.” Schryvers hoopt dat er snel van start kan worden gegaan met het onderzoek naar de haalbaarheid van dergelijke DNA-databank. 
“Mogelijks kunnen afstammingsvragen van donorkinderen en familieleden hierin mee worden opgenomen,” suggereert het panel. Het bundelen van expertise op dit vlak zou kunnen gebeuren in een ‘Afstammingscentrum’, dat bovendien een blijvend aanspreekpunt kan zijn voor wie zich slachtoffer voelt van een gedwongen adoptie. 
Daarnaast is Schryvers het volmondig eens met de aanbeveling van het panel om geboorteouders te laten begeleiden door een erkende dienst, die financieel volledig onafhankelijk functioneert van het aantal kinderen dat effectief wordt afgestaan voor adoptie. Een element dat zij ook al aanhaalde in haar conceptnota voor nieuwe regelgeving in verband met binnenlandse adoptie, die zij aan het Vlaams Parlement voorstelde in februari. 
Een andere opvallende aanbeveling van het expertenpanel betreft de publieke erkenning van het Vlaams Parlement voor het leed van de slachtoffers van gedwongen adoptie. Ook vraagt het panel een verontschuldiging voor het feit dat de overheid te laat reageerde op de meldingen.