Krijgen adoptiekinderen eindelijk een antwoord op hun afstamming? Dankzij een nieuw initiatief van Katrien Schryvers maakt Vlaanderen er werk van. Bij een afstammingscentrum en een daaraan gekoppelde DNA-databank kunnen mensen terecht die vragen hebben over hun biologische afstamming. Er kan ook gezocht worden naar overeenkomsten tussen DNA-profielen, waardoor ontmoetingen tussen biologische ouders en kinderen mogelijk worden.
Onze huidige maatschappij kent steeds meer verschillende gezinsvormen: samengestelde gezinnen, eenoudergezinnen, gezinnen met twee moeders of vaders,... Ook een kinderwens wordt op verschillende wijzen vervuld zoals via adoptie of via gameet- of embryodonatie. Daardoor kan de biologische afstammingsband van het kind doorgeknipt of moeilijk te achterhalen zijn. Zo kunnen mensen geconfronteerd worden met heel wat afstammingsvragen. De meerderheidspartijen CD&V, N-VA en Open Vld willen nu dat er een systeem komt voor iedereen met dergelijke afstammingsvragen.
“We willen een afstammingscentrum dat zich richt tot iedereen bij wie de juridische verwantschap niet overeenstemt met de biologische en/of sociale afstammingsrelatie,” legt hoofdindiener Katrien Schryvers (CD&V) uit, “We stellen een centraal register met persoonsgegevens voor, dat juridisch omkaderd wordt met rechtsregels omtrent de bewaring en ontsluiting van die gegevens.”
Het voorstel geeft de mogelijkheid om vrijwillig DNA-stalen te laten afnemen en het overeenstemmend DNA-profiel te laten registreren in een databank. Een positieve overeenkomst kan aanleiding geven tot een begeleide contactopname of ontmoeting tussen verwanten. Daarnaast voorziet het voorstel ook in een component psychosociale begeleiding. Op die manier wordt onderzoek gekoppeld aan informatie, begeleiding en sensibilisering.
De komst van zo’n afstammingscentrum en DNA-databank betekent een grote ommezwaai, want momenteel garandeert de federale wetgeving de anonimiteit van de donor. De donor kan zelf ook geen informatie verkrijgen over de uit donatie geboren kinderen. “Het idee van dergelijke databank met DNA-materiaal werd geopperd naar aanleiding van de hoorzittingen die de commissie Welzijn in het Vlaams Parlement in december 2014 organiseerde over de gedwongen adopties, mensen die hun kind onder dwang hebben moeten afstaan tussen de periode 1950 en 1990,” vult Schryvers aan.
Na die hoorzittingen stelde Jo Vandeurzen een expertenpanel samen dat deze problematiek verder onderzocht. Het idee van een afstammingscentrum maakte deel uit van het eindrapport van dit panel en werd ook opgenomen in een resolutie ter afsluiting van de parlementaire besprekingen van dat eindrapport.
“Het spreekt voor zich dat contactname met het afstammingscentrum en in het bijzonder het laten opnemen van gegevens in de databank een vrije, en ook goed geïnformeerde, keuze moet zijn. De nodige begeleiding is heel belangrijk, zowel voor wie via die weg een ouder of kind vindt, als voor wie niemand vindt,” besluiten de initiatiefnemers.
