Vice-eersteminister en Minister van Justitie Koen Geens heeft samen met zijn collega Minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Pieter De Crem een volmachtsbesluit voorgesteld waarbij de mogelijkheid wordt gegeven om via een gemeentelijke administratieve sanctie de maatregelen af te dwingen om het COVID-19 in te perken. Dit KB werd in de Ministerraad beslist en zal eerstdaags in het Belgisch Staatsblad verschijnen.
Sedert de aanvang van de coronacrisis zijn een aantal zaken verboden om de verspreiding van het virus in te dijken. Om de handhaving optimaal te organiseren geeft het mechanisme van de gemeentelijke administratieve sancties nu ook de gemeenten de mogelijkheid om zelf in te grijpen. De administratieve geldboetes worden geïnd ten voordele van de gemeente. De voorziene sancties bestaan uit een geldboete van 250 euro. Er is ook voorzien in een mechanisme van onmiddellijke betaling.
Het systeem is niet van toepassing op minderjarigen of mensen die wilsonbekwaam zijn verklaard. Daarnaast kan men nog steeds strafrechtelijk blijven vervolgen. Het gerecht zal hard optreden tegen overtreders in die gemeenten waar de administratieve sancties niet van toepassing worden verklaard, maar enkel bij recidive indien de gemeente dit regime wel van toepassing verklaart.
Koen Geens: “Iedereen doet hard zijn best om zich aan de regels te houden, degene die het toch niet begrepen hebben moeten uiteraard gesanctioneerd worden. Dat moet wel binnen de juiste wettelijke kaders gebeuren. GAS-boetes hebben reeds hun nut bewezen en kunnen nu ook gebruikt worden in deze uitzonderlijke context. Mensen die niet akkoord gaan met hun sanctie kunnen altijd bezwaar aantekenen. Voorts doen de parketten uitstekend werk om tot een snelle en effectieve vervolging over te gaan.”
Pieter De Crem: "Globaal genomen worden de maatregelen goed nageleefd. De mensen die de instructies opvolgen wil ik bedanken en vragen om vol te houden. Een kleine minderheid blijft echter hardleers en vormt door haar gedrag een risico voor de gezondheid van gewone burgers, maar ook van politiemensen en hulpverleners. Deze bijkomende sanctiemogelijkheden moeten er dan ook voor zorgen dat niet enkel gewone burgers maar ook hulpverleners en politiemensen beter beschermd worden tegen het ongepast gedrag van deze kleine minderheid.”
Op basis van de wet van 24 juni 2013, de zogenaamde GAS-wet, wordt een regeling van gemengde inbreuken, administratieve en strafrechtelijke, ingevoerd. Het regime dat nu wordt ingevoerd voor de coronacrisis is daarvan een tijdelijke modulering voor zogenaamde corona-inbreuken. Er is dus, voor alle duidelijkheid, geen verplichting voor de gemeenten om de administratieve sancties te voorzien. Sommige gemeenten hanteren in het algemeen trouwens geen systeem van administratieve sancties, en zullen er de voorkeur aan geven dat ook nu niet te doen. In de gevallen waar de administratieve sancties niet van toepassing zijn, blijft de strafrechtelijke aanpak gelden.
Het College van Procureurs generaal heeft een vervolgingsbeleid bepaald in een omzendbrief, inbegrepen het gebruik van onmiddellijke minnelijke schikking. Zowel de administratieve geldboete als de penale boete kan onmiddellijk geïnd worden door de politie, met de gebruikelijke elektronische betaalmiddelen. Ook wanneer de overtreder de administratieve boete betaalt, wordt deze info binnen de 15 dagen aan de Procureur des Konings overgemaakt.
Dit laat de Procureurs des Konings toe om alsnog een strafvordering in te stellen als de persoon een recidivist(e) is of meer dan één inbreuk heeft gepleegd. Indien de geldboete die het parket oplegt hoger is, wordt het reeds betaalde bedrag afgetrokken van de betaalde onmiddellijke inning of als de penale boete lager zou uitvallen wordt het eventuele overschot terugbetaald.
