Vandaag is het Dag van de Jeugdbeweging. Een dag waarop jongeren over heel Vlaanderen vieren dat ze zich ieder weekend te pletter kunnen amuseren onder begeleiding van talloze gemotiveerde vrijwilligers. Ook wel een dag waarop sommigen onder ons met enige melancholie zullen terugkijken op “de schoonste tijd van hun leven.” De jeugdbeweging is een plek waar jongeren elkaar ontmoeten, waar geravot en gebabbeld wordt, waar vrienden voor het leven elkaar vinden en kleine momenten uitmonden in onvergetelijke ervaringen. En ook kinderen met een handicap vinden bij de jeugdbeweging kameraadschap, een thuis en een uitlaatklep. We spraken met twee (ex-)leidsters, Steffi De Craemer en Sien Vandevelde, die zich jaar en dag inzetten voor een jeugdbeweging waar kinderen met een handicap deelnemen aan de activiteiten.
Wat maakt leiding geven aan mensen met een handicap zo uniek?
Steffi: De dankbaarheid van die kinderen maar vooral de kinderen zien groeien maakt het zo fantastisch. Deze kinderen, wat hun handicap ook was, waren dikwijls zeer gesloten. Ze namen amper deel aan activiteiten. Stap per stap worden ze lid van de groep en zie je ze groeien, beginnen ze meer te praten, doen ze mee met de spelletjes. Het gevoel van een klein onderdeeltje zijn van die groei en ontwikkeling maakte het super leuk om leiding aan te geven.
Sien: Inderdaad! Je krijgt zoveel terug van die gastjes. Dat gevoel is onbeschrijflijk. Maar je leert ook ontzettend veel bij: over jezelf, over de maatschappij. Mijn kijk op de wereld is zo veel ruimer geworden sinds ik leiding ben geworden in Akabe Funk. Ik vind het ook belangrijk is dat ieder kind de kans krijgt om te spelen. Dat zou zelfs een basisrecht moeten zijn. Door samen te spelen, leer je elkaar kennen, leer je elkaar en andere meningen begrijpen, leer je elkaars uitdagingen kennen, elkaars troeven, elkaars kleine en grote kantjes. En op die manier zorg je voor een warmere samenleving.
Waarom hebben jullie de stap genomen om leidster te worden?
Steffi: Ik was lid omdat de jeugdbeweging Oranje in mijn buurt was. Al mijn vriendinnen gingen er naartoe, dus ik ging mee. Voor ons was Oranje een jeugdbeweging als een ander. Over leidster worden heb ik nooit echt bewust nagedacht. Het leek een evidentie om dit te doen. En ik heb er nog geen moment spijt van gehad.
Sien: Ik ben erin gerold als moni van Kazou en dan moni van Jomba. Zij organiseren kampen voor jongeren met een handicap. Op die manier ben ik bevriend geraakt met monitoren van de Akabe en veel was er niet nodig om mij ook in dit avontuur te smijten. Nu zijn we 8 jaar verder en ook ik heb nog geen seconde spijt gehad.
Wat is jouw mooiste/zotste herinnering?
Steffi: Mijn mooiste herinnering heb ik aan een meisje die lid werd van onze jeugdbeweging. Ze kwam uit Roemenië en was volledig getraumatiseerd. Ze kon niet praten, heel moeilijk sociaal contact, heel erg op zichzelf, reageerde op een zeer ‘dierlijke manier’. Beetje bij beetje leerde wij haar kennen, leerde de andere kinderen met haar omgaan en werd ze lid van de groep. Na enkele jaren deed ze al eens mee met spelletjes en kregen we van haar, op haar manier, heel veel liefde en vriendschap terug. Iedereen bij ons heeft mooie herinneringen aan dit meisje.
Sien: We waren op een uitgeregende dag op uitstap met onze welpen naar een groot speelbos en speelplein. Alles was kletsnat dus niet zo aangenaam om te spelen. Dat zorgde voor wat strubbelingen bij de leden en de leiding omdat niet alles volgens plan verliep. Plots besloot een van onze gastjes om in het water te springen. Toen hebben we besloten om met iedereen samen een potje watervolleybal te spelen. Het werd uiteindelijk het leukste, spontaanste moment van heel het kamp. We hebben niet anders gedaan dan een hele namiddag met de slappe lach gezeten, zo fijn was het!
Dat klinkt allemaal geweldig! Maar ik kan me inbeelden dat jullie ook minder leuke ervaringen hebben soms?
Steffi: Ouders van een kind met een handicap zijn vaak iets meer beschermend, wat ook zeer te begrijpen is. Er was eens kindje die voor de eerste keer langs kwam. De ouders waren wat nerveus. Als onderdeel van een activiteit gingen we even naar de lokale supermarkt twee straten verder. Plots kwamen die ouders op de parking zeer kwaad op ons afgestormd. Ze vonden dit onverantwoord en de leiding had hen moeten informeren. Dat voelde wel wat onterecht omdat we niets onverantwoord deden. Maar ik begreep hun wel.
Sien: Soms zijn er volwassenen zijn die onze groep nastaren. Wanneer je dan opmerkingen naar je hoofd krijgt vaak over één van de leden, kan dat ontzettend veel pijn doen, want de liefde die we hebben voor die gastjes is heel erg groot. Ik sta er soms van versteld hoeveel onbegrip er nog is in onze samenleving.
Zou je anderen aanraden om leider te worden van een groep jongeren met een handicap?
Steffi: Ik vind het als kind gewoon al een enorme meerwaarde om lid te zijn van zo’n jeugdbeweging. Ik heb een compleet andere kijk om mensen met een handicap dan veel mensen in mijn direct omgeving. Ik zie ze niet als anders. Onze slogan was dan ook een hele periode ‘anders is toch heel gewoon’. Ik zie het als mensen waar we rekening mee moeten houden, maar die tegelijk ook perfect deel kunnen nemen aan de maatschappij. Als leiding leer je om oplossingen te zoeken om mensen met een handicap te laten deelnemen aan alle mogelijke activiteiten, je probeert verder te kijken dan de handicap. Je ziet die niet als een belemmering. Het helpt je enorm in je kijk op de wereld voor de rest van je leven.
Sien: Absoluut mee eens! En ik raad het leiderschap ook effectief iedereen aan die ik tegenkom. Er gaat een volledig nieuwe wereld open én het is een leerschool voor jezelf. Ik heb er bij de leidingsploeg ook mijn allerbeste vrienden en mijn lief leren kennen, dat is dus ook mooi meegenomen.
Zie je nog uitdagingen voor het beleid rond dit type van jeugdbewegingen of voor mensen met een handicap in het algemeen?
Steffi: Voor mensen met een handicap in het algemeen is er nog zeer veel werk, zowel op vlak van combinatie uitkering/werk, toegankelijkheid tot de zorgverlening etc. Voor kinderen hebben we op vlak van inclusie nog veel werk hebben. Als kind heb ik nooit beseft hoe bijzonder de jeugdbeweging was waar ik in zat. Dat ontdek je pas wanneer je volwassen wordt en beseft dat die jeugdbeweging een uitzondering was. Nochtans was dit voor mij de normaalste zaak van de wereld. Het zou fijn zijn dat dit normaal voor mij wat meer kon worden uitgebreid. Ik heb namelijk als kind nooit het gevoel gehad dat wij werden beperkt in onze activiteiten.
Sien: Er zijn inderdaad nog heel wat uitdagingen in het beleid zoals bijvoorbeeld het wegwerken van de wachtlijsten of het begeleidingsdecreet. Gelukkig zijn er ook al heel wat goeie stappen gezet in de juiste richting met dank ook aan onze CD&V-ministers.
