CD&V werkt aan hervorming Raad van State

De Raad van State is de laatste tijd een bron van ergernis. Grote infrastructuurwerken lopen vaak jarenlange vertraging op door vernietigingsarresten van de Raad van State. Wanneer het dan ook nog eens gaat over vormfouten, doen de gebruikte procedures nogal kafkaiaans aan.

Senator Peter Van Rompuy en CD&V-Fractieleider in de Kamer Raf Terwingen zijn nu klaar met een wetsvoorstel dat bepaalde procedures bij de Raad van State hervormt zodat de administratieve procedures voor grote infrastructuurwerken, zoals bijvoorbeeld bij het aanleggen van de tramlijn Deurne-Wijnegem,  kunnen versneld worden.

Raf Terwingen: “Zowel de burgers, ondernemingen als de overheid willen liefst geen langdurige procedures. In het Regeerakkoord wordt een verbetering van de procedure voor de Raad van State in het vooruitzicht gesteld. Met dit voorstel willen we alvast een interessante aanzet geven door de Raad van State bij een vernietigingsarrest zaak per zaak te laten bepalen wat de precieze gevolgen van een vernietiging zijn, waardoor de administratieve molen niet meer zo lang hoeft aan te slepen.”

Wanneer de Raad van State uitspraak doet over een beroep ingesteld tegen een overheidsbeslissing heeft zij op dit ogenblik enkel de mogelijkheid om deze beslissing te vernietigen, zodat in de meeste gevallen de overheid de volledige vergunningsprocedure moet overdoen, ook al vindt de vernietiging zijn grondslag in een loutere vormfout die de verwezenlijking van een dossier op zich niet hoeft te verhinderen.

Het dossier van de tramlijn Deurne-Wijnegem waarbij de klacht gericht was op een deel van het tracé, legde de focus op bepaalde pijnpunten in de procedure voor de Raad van State. De vernietiging van de vergunning door de Raad van State had de onwettigheid van het hele bouwdossier tot gevolg.

Concreet wil het wetsvoorstel de Raad van State mogelijkheden bieden bij vormfouten die normaliter tot een vernietiging zouden aanleiding geven, de betrokken overheid enige tijd te geven die gebreken recht te zetten, waardoor de beslissing niet in zijn geheel dient vernietigd te worden. Dit wordt de “bestuurlijke lus” genoemd.

Indien de vormfout van die aard is dat ze niet hersteld kan worden, stelt het wetsvoorstel de Raad van State in staat zelf instructies te geven aan de bevoegde overheid met betrekking tot de modaliteiten waaraan voldaan moet worden bij een nieuwe beslissing, die de vernietigde beslissing vervangt. Zo kan de bevoegde overheid de juiste procedurestappen volgen en vermijdt men opeenvolgende vernietigingen.

Daarnaast biedt het wetsvoorstel de mogelijkheid voor de Raad van State om in alle gevallen dat er een vernietiging wordt uitgesproken te bepalen welke onderdelen gehandhaafd kunnen worden. Wanneer de Raad van State van oordeel is dat een procedurefout slechts een deel van de overheidsbeslissing betreft, zal ze de correct genomen deelbesluiten kunnen handhaven, zodanig dat die deelbeslissingen verder kunnen worden uitgevoerd. Om de oorspronkelijke beslissing echter volledig te kunnen uitvoeren, dient de bevoegde overheid opnieuw een besluit te treffen over de vernietigde onderdelen volgens de correcte procedure.

Belangrijk is dat de overheid daarbij dus geen tijd en middelen meer hoeft te investeren in het hernemen van deelbeslissingen die volgens de Raad van State geen onwettelijkheden bevatten. Bij grootschalige openbare werken kan in dat geval verder worden gewerkt aan de gehandhaafde deelwerken, zodat minder tijd verloren wordt en ook schadevergoedingen ten aanzien van aannemers (voor toegekende, maar niet-uitvoerbare werken door een vernietigingsarrest) kunnen worden vermeden.

Peter Van Rompuy: “Het wetsvoorstel kan het economisch klimaat in ons land versterken, wanneer grote investeringsprojecten en infrastructuurwerken sneller uitgevoerd kunnen worden, zonder afbreuk te doen aan de rechtszekerheid. Deze maatregelen komen trouwens de overheid ten goede die in tijden van crisis kan zorgen voor economische groei en minder tijd en middelen hoeft in te zetten om een administratieve procedure volledig over te doen.”