CD&V-Kamerlid Nawal Farih dient een wetsvoorstel in om antibiotica, benzodiazepines en opioïden voortaan per eenheid voor te schrijven. “Ons land heeft één van de hoogste voorschrijfpercentages van geneesmiddelen na raadpleging. Door de grote verpakkingen die worden afgeleverd, zijn er vaak geneesmiddelen op overschot. Dit verhoogt het risico op excessieve zelfmedicatie, met alle gevaren van dien. Met dit voorstel introduceren we een nieuw systeem voor het voorschrijven en afleveren van bepaalde geneesmiddelen”, zegt Farih.
De overconsumptie van medicijnen in ons land is zorgwekkend. Volgens de gezondheidsenquête van Sciensano uit 2018 had meer dan de helft van de bevraagden voorgeschreven medicatie gebruikt in de twee weken voorafgaand aan het onderzoek. 12% van de respondenten had zelfs kalmeermiddelen van de groep benzodiazepines gebruikt. Volgens een meer recente enquête van Sciensano naar aanleiding van de COVID-crisis was dit aantal naar 18% gestegen gedurende 2020. De rol van medicatie bij suïcidepogingen mag ook niet onbesproken blijven. In 2018 gebeurden meer dan 70% van de pogingen tot zelfdoding in Vlaanderen door een overdosis medicatie volgens het jaarverslag suïcidepogingen in Vlaanderen. In bijna 50% van de gevallen werd er gebruik gemaakt van benzodiazepines. Daarnaast zien we ook dat er in 2016 sprake was van 326 overlijdens ten gevolge van overmatig gebruik van medicatie. Dat is bijna 1 overlijden elke dag.
Te grote verpakkingen
Het voornaamste probleem stelt zich bij de grote verpakkingen geneesmiddelen die worden afgeleverd. De combinatie van het hoge voorschrijfpercentage in ons land en de grote afleververpakking kan leiden tot gevaarlijke situaties. Nawal Farih:“We merken dat de hoeveelheid medicatie die patiënten mee krijgen vaak groter is dan wat ze effectief nodig hebben. Zo krijgt een patiënt bijvoorbeeld 60 tabletten mee naar huis terwijl hij slechts de helft nodig heeft. Op die manier zijn er vaak overschotten van medicatie en dat kan zeer schadelijke gevolgen hebben.”
De overschot van geneesmiddelen vergroot ook de kans op oneigenlijk gebruik van medicatie. “Patiënten zullen op eigen houtje beslissen om de behandeling met medicatie opnieuw op te starten wanneer ze zich opnieuw ziek voelen. Het medisch advies van de arts of apotheker is echter zeer belangrijk. Een behandeling opnieuw opstarten met de overschot van geneesmiddelen kan dan ook heel gevaarlijk zijn”, aldus Farih.
Aflevering per eenheid
Het voorstel dat Farih indient zal er voor zorgen dat antibiotica, benzodiazepines en opioïden voortaan per tablet worden voorgeschreven, waarbij dan door de arts nauwgezet bepaald wordt wat het correct aantal tabletten is voor de voorgeschreven behandeling. “We hebben gekozen voor deze groepen van medicatie aangezien zij de grootste risico’s inhouden, zoals verslaving of een overdosis. Het is daarom ook in het belang van de patiënt om voor dit soort geneesmiddelen een grotere bescherming op te nemen in de wet”, vertelt Farih. Door dit te implementeren verhogen we de sociale controle op het gebruik van medicijnen. Het wetsvoorstel voorziet ook de nodige waarborgen om deze aflevering gebruiksvriendelijk en vooral patiëntveilig te maken.
Een ander voordeel van het voorschrijven per eenheid is de kosten die het onze sociale zekerheid bespaart. Het RIZIV heeft de afgelopen jaren meerdere miljarden uitgegeven aan de terugbetaling van geneesmiddelen. In 2019 alleen ging het over bijna 2,7 miljard euro. “Door bepaalde geneesmiddelen voor te schrijven per eenheid, kunnen we dus ook de kosten voor onze sociale zekerheid doen dalen. Zo stelt een rapport uit 2015 bijvoorbeeld dat door antibiotica verantwoord voor te schrijven, men in ons land jaarlijks 70 miljoen euro kan besparen. Wanneer men dit doortrekt naar alle medicijnen in ons land, bespaart men jaarlijks 400 miljoen euro. Het vrijgekomen geld kunnen we dan ook doelgericht gebruiken om onze gezondheidszorg nog beter te ondersteunen,” aldus het parlementslid.
België zou niet het eerste land zijn dat geneesmiddelen aflevert per eenheid. Ook in Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten wordt deze manier van werken al toegepast. Zo bestaat er in het Verenigd Koninkrijk de regel om de nodige hoeveelheid medicatie te vermelden op het voorschrift. Ook in Nederland heeft de apothekersorganisatie KNMP voorgesteld om medicijnverspilling tegen te gaan door voor te schrijven op maat en zo ook kleinere hoeveelheden medicatie mee te geven.
Ook in Frankrijk liep er een proefproject waarbij artsen antibiotica per eenheid voorschreven. De conclusie van het project was dat het voorschrijven per tablet niet enkel verspilling verminderde maar ook een impact had op het correct naleven van een behandelingen. “De ervaring uit onze buurlanden leert ons dat het voorschrijven per eenheid enkele grote voordelen met zich meebrengt. Dit wetsvoorstel zal dus zorgen voor een extra bescherming voor onze patiënten”, besluit Farih.
