In het Vlaams Parlement staan de lokale verkiezingsspelregels op dinsdag op de agenda van de commissie Binnenland. De meerderheidspartijen leggen enkele voorstellen op tafel. “De drempels voor burgers om deel te nemen aan lokale verkiezingen moeten weg. Elke Vlaming moet de kans krijgen om te stemmen. CD&V wil daarom zo snel mogelijk online stemmen en stemmen per brief mogelijk maken”, zegt Vlaams parlementslid Brecht Warnez (CD&V). Daarnaast wil de partij de vergoeding voor de vrijwilligers in de tel- en stembureaus optrekken tot 50 euro.
Online stemmen en stemmen per brief
Sinds 1976 daalt het aantal kiezers dat naar de stembus komt jaar na jaar. Nu de opkomstplicht is afgeschaft, wil CD&V elke drempel die mensen verhindert of bemoeilijkt om te gaan stemmen, wegnemen. “We willen daarom zo snel mogelijk van thuis uit online stemmen en stemmen per brief mogelijk maken,” stelt Brecht Warnez. “Elke Vlaming moet zijn stem kunnen laten horen.” Uit recent onderzoek onder leiding van prof. Jean-Benoit Pilet blijkt dat het realiseren van online van thuis uit stemmen in 2024 onmogelijk veilig te organiseren is. CD&V wil wel verder hier onderzoek naar laten doen in functie van de daaropvolgende verkiezingen.
Stemmen per brief kan daarentegen wel op korte termijn worden ingevoerd. In vele Europese landen waaronder Nederland, Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland blijkt het zelfs een succes te zijn. Zo heeft bij de Duitse parlementsverkiezing maar liefst 47 procent van de kiezers per brief gestemd. In landen waar geen stemplicht is, leidt het stemmen per brief ook tot een hogere deelname aan de verkiezingen. CD&V wil het stemmen per brief daarom invoeren bij de volgende provincie- en gemeenteraadsverkiezingen. Het kan drempels wegwerken voor bijvoorbeeld senioren en mensen met een beperking. “Mensen die omwille van gezondheidsredenen of een verminderde mobiliteit zich niet kunnen verplaatsen naar de stembus, verdienen ook een stem. We mogen hen niet in de steek laten”, zegt Warnez. Het is een alternatieve mogelijkheid voor de partij. Wie wil en kan naar de stembus komen, blijft daar welkom.
Geen Amerikaanse verkiezingen
“Politiek moet over inhoud gaan”, vindt Warnez. “Niet diegene die de meeste balpennen of petjes cadeau doet of de meeste budgetten op Facebook of Instagram besteed, maar wel wie volgens de burgers het beste gemeentelijke project heeft, moet besturen.” CD&V is daarom geen vragende partij om de strikte spelregels rond campagnemiddelen te versoepelen.
Waardering voor de vrijwilligers in stem- en telbureaus
Tot slot wil CD&V dat de duizenden vrijwilligers die zich elke verkiezing opnieuw inzetten in de stem- en telbureaus beter gewaardeerd worden. Vandaag wordt hen een vergoeding van 19 of 27 euro toegekend. “Dat kleine bedrag en soms een paar flauwe sandwiches staat niet in verhouding met de hele zondag die de deze mensen daarvoor moeten opofferen,” vindt Warnez die het bedrag wil optrekken tot 50 euro.
Bij de vorige verkiezingen werd andermaal ook vastgesteld dat het vaak dezelfde mensen zijn die opgeroepen worden om voor- of bijzitter te zijn in een stem- en telbureaus. Ook daar wil de CD&V komaf mee maken. De partij wil dat vrijwilligers zich kunnen kandidaat stellen, maar dat er ook een weigeringsrecht is voor wie tweemaal verplicht werd opgeroepen. “Wie meer dan twee verkiezingen na elkaar werd opgeroepen, moet zich ook kunnen verontschuldigen. Het mogen niet steeds dezelfde personen zijn,” zegt Warnez.
Met die concrete voorstellen wil CD&V de lokale verkiezingen democratischer maken en de drempels verlagen voor burgers om actief deel te nemen aan de lokale verkiezingen. “Lokale politiek belangt elke burger, iedereen die in een stad of gemeente woont, aan. Onze voorstellen reiken de hand naar elke burger om ook in 2024 een stem uit te brengen”, besluit Warnez.
