Deze week raakte bekend dat Bpost de krantenwinkels Press Shop en Relay verkoopt aan gokbedrijf Golden Palace. Door deze verkoop legt de gokindustrie haar hand op een 170-tal verkooppunten op heel strategische plaatsen zoals metro- en treinstations, winkelstraten en shoppingscentra. Vaak in de buurt van scholen of plaatsen waar heel veel jongeren komen. Dat deze deal hoegenaamd mogelijk is in een bedrijf waar de overheid nog steeds het merendeel van de aandelen heeft, moet ons zorgen baren. Geen enkel overheidsbedrijf zou de doelstellingen van de eigen regering mogen dwarsbomen.
De deal van Bpost laat een wrange smaak na in de Wetstraat. Over de partijgrenzen heen is er consensus dat de gokindustrie aan strengere regels moet onderworpen worden. Elke gokverslaafde is er één teveel. De verhalen en getuigenissen van (ex-)verslaafden gaan door merg en been. Deze week nog, de moedige getuigenis van Dirk De Troy in Laat op VRT. Het toont aan dat achter de blinkende reclamefolders en het vol testosteron opgepompte imago die de bedrijven van zichzelf ophangen online en in onze media, vaak heel erg droeve verhalen schuilen van mensen die in diepe ellende terechtkomen.
Nochtans is de gokwereld meer dan ooit aanwezig in onze samenleving. Langs onze steenwegen en in onze winkelstraten, op de truitjes van maar liefst 16 van de 18 voetbalclubs in eerste klasse, op de panelen op en naast het veld, op de wielertruitjes van onze wielerhelden. Gokken is ‘big business’ in ons land en daar staan enorme budgetten tegenover. Budgetten waar veel clubs of sportorganisaties van afhankelijk zijn geworden en waardoor ze haar greep op onze samenlevingen steeds verder vergroot. Dankzij de digitalisering zijn de mogelijkheden om te gokken vandaag bijna onbegrensd: live nog een beetje extra inzetten? Het kan en maakt het allemaal alleen maar spannender. Dat blinkende imago, de spannende spelelementen, de in gokreclame geklede sporthelden: het lokt ook steeds meer jongeren in de fuik van de gokbedrijven, met alle gevolgen van dien.
Zowel de Vlaamse als federale regering willen met diverse acties gokverslaving aanpakken en strenger zijn voor de gokindustrie. In het federale regeerakkoord, maar ook in de federale kamer, zijn er tal van voorstellen om hier concrete actie te ondernemen. Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan de vele voorstellen en acties van collega’s Els Van Hoof en Jef Van den Bergh die de groei van de gokindustrie moeten afremmen en gokkers beter moeten beschermen. Maar ook aan de gesprekken die we op dit moment voeren met de federale regering om gokreclame strengen te reglementeren.
In dat opzicht smaakt het bijzonder wrang dat een bedrijf waar de overheid nog steeds een meerderheid van de aandelen bezit een actie onderneemt die radicaal ingaat tegen de doelstellingen van haar eigen regering. Wat heeft het management van Bpost bezield om zonder enige ruggespraak een deal af te sluiten met zo’n grote negatieve maatschappelijke impact? Zoiets zou niet mogen gebeuren.
Bpost mag dan wel een autonoom overheidsbedrijf zijn, ze moet zich wel mee inpassen in de doelstellingen van de overheid die haar financiert. Zo heeft de Vlaamse overheid opgenomen in de beheersovereenkomst dat de VRT als openbare omroep een strikter beleid moet uitwerken rond gokreclame. Kort na het afsluiten van die beheersovereenkomst kwam de VRT met een ambitieus plan om de gokreclame tot een absoluut minimum te herleiden de komende jaren en meer aandacht te hebben voor sensibilisering tegen gokken. De openbare omroep is hiermee een voortrekker in ons medialandschap. En maar goed ook: de VRT heeft een voorbeeldfunctie in de maatschappij, net zoals Bpost dat ook zou moeten hebben.
Hoewel de bedrijven en de rol van de overheid verschilt van elkaar, zijn er toch parallellen te trekken: ook met Bpost wordt er een beheersovereenkomst afgesloten. Het zal erop aan komen om hier in de toekomst strenger te zijn, en strengere regels af te dwingen. Een principe dat alvast bovenaan mag staan, is dat onderdelen van de overheid de doelstelling van diezelfde overheid niet mogen tegenwerken. Zeker inzake gokverslaving is de inzet daarvoor te hoog want de toekomst van onze jongeren zetten we niet op het spel voor een blinkende reclame of een voetbaltruitje.
Benjamin Dalle, Vlaams minister van Media en Jeugd
Joachim Coens, Voorzitter CD&V
