Brusselse regering keurt renovatie Leopold II-tunnel goed

Op voorstel van Brigitte Grouwels (CD&V), Brussels minister van Openbare Werken, heeft de ministerraad vandaag beslist om een PPS-constructie te lanceren voor de renovatie en het onderhoud van de Leopold II-tunnel. De duurtijd van de renovatiewerkzaamheden in de Leopold II-tunnel wordt geraamd op 3 jaar (36 maanden), te beginnen in 2014. Tussen nu en 2014 zal de gewestelijke administratie Mobiel Brussel dit reusachtige project - samen met de privépartners - verder uitwerken, en wordt een gedetailleerd lastenboek uitgeschreven. Om de hinder voor de automobilisten tijdens de werkzaamheden tot een minimum te beperken, worden de meeste renovatiewerken uitsluitend ’s nachts uitgevoerd. Enkel specifieke fasen (zoals de vernieuwing van de rijweg) zullen overdag tijdens schoolvakantieperiodes worden uitgevoerd. De Leopold II-tunnel is met een lengte van 2,5 kilometer de langste autotunnel van het land, en wordt dagelijks gebruikt door 65.000 automobilisten. Minister Brigitte Grouwels: “De Leopold II-tunnel is van groot belang voor de bereikbaarheid en de economische aantrekkelijkheid van onze hoofdstad. Dankzij deze innoverende PPS-constructie kunnen we op relatief korte termijn een oplossing aanreiken voor de problemen waarmee de Leopold II-tunnel momenteel te kampen heeft op het vlak van ouderdom, veiligheid en luchtkwaliteit .”
Deze beslissing van de Brusselse regering om een PPS-constructie te lanceren, volgt op de eerdere technische, juridische en financiële haalbaarheidsstudie van de Leopold II-tunnel. In deze diepgaande studie werd een volledige inventaris gemaakt van de huidige toestand van de Leopold II-tunnel. Uit deze studie blijkt dat een renovatie van de Leopold II-tunnel zich opdringt.
Renovatie
Het renovatieprogramma voor de Leopold II-tunnel wordt als volgt opgesteld:
▪ renovatie van de rijweg en de voetpaden;
▪ nooduitgangen: creatie van nieuwe nooduitgangen, renovatie van de bestaande nooduitgangen;
▪ vluchtnissen: renovatie van de vluchtnissen, realisatie van een tegen vorst beschermde watertoevoer;
▪ ventilatie: creatie van nieuwe en aanpassing van de bestaande rookafvoerpunten, volledige renovatie van de uitrustingen;
▪ signalisatie: realisatie van afsluitingssystemen en controle van de bouwhoogte, vernieuwing van de statische signalisatie, borden met variabele berichten en aanduidingen in verband met de bestemming van de rijvakken;
▪ bewakingssysteem: renovatie van het videobewakingssysteem, realisatie van een systeem voor het automatisch detecteren van incidenten, aanpassing van de branddetectie;
▪ controle-/besturingsposten en gecentraliseerd technisch beheer: volledige modernisering;
▪ radiocommunicatiesysteem: volledige modernisering;
▪ brandbescherming: implementatie van beschermingsvoorzieningen voor de gordijngevels, de dakbedekking, de neopreen steunen en de kabelgoten;
▪ verlichting: volledige renovatie van de uitrustingen, met inbegrip van de bewegwijzering naar de nooduitgangen;
▪ stroomtoevoer en technische lokalen.
Onderhoud
Deze PPS-constructie heeft echter niet enkel betrekking op de renovatie van de Leopold II-tunnel, maar ook op het onderhoud ervan voor de komende 25 jaar. Een privépartner wordt daarom belast met de uitwerking van een opvolgings- en onderhoudsprogramma voor de tunnel.
Minister Brigitte Grouwels : “Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kiest hier bewust voor een zogenaamde levenscyclusbenadering. Het feit dat eenzelfde privépartner zowel verantwoordelijk is voor de renovatie als voor het onderhoud op lange termijn (25 jaar), biedt grote voordelen voor het Gewest. Een dergelijke constructie zet de privépartner er immers toe aan om het juiste evenwicht te vinden tussen investeringskosten en onderhoudskosten. Door bijvoorbeeld gebruik te maken van hoogwaardige materialen bij de renovatie van de tunnel, blijven de kosten voor het onderhoud achteraf ook binnen de perken. Dit moeten leiden tot een nog betere prijs-kwaliteitverhouding van de op stapel staande werkzaamheden. Over 25 jaar zal Brussel nog steeds beschikken over een functionele tunnel.”
Minder hinder
De wegcapaciteit van de Leopold II-tunnel blijft na de renovatie dezelfde. Het aantal rijvakken en de ruimte die ervoor is voorzien, blijven in beide rijrichtingen dus ongewijzigd.
Om de hinder voor de automobilisten te beperken, worden de renovatiewerkzaamheden onderworpen aan de sterke verplichting tot heropenstelling van de tunnel voor het verkeer in de loop van de dag. De Leopold II-tunnel wordt dagelijks immers gebruikt door 65.000 gebruikers, en is als verkeersas bijgevolg van strategisch belang voor de mobiliteit in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De meeste renovatiewerken kunnen dan ook uitsluitend ‘s nachts worden uitgevoerd, waarbij alleen enkele specifieke fasen (bijvoorbeeld de vernieuwing van de rijweg) overdag worden uitgevoerd tijdens schoolvakantieperiodes.
PPS-formule
Het welslagen van de hele renovatie- en onderhoudsoperatie van de Leopold II-tunnel vergt een hoge mate aan coördinatie tussen de verschillende tussenkomende partijen (ontwerpers, projectbeheerders, beroepsgroepen, enzovoort). Elk gebrek aan coördinatie kan immers leiden tot meerkosten, vertraging of ongecontroleerde risicosituaties.
Daarom werd gekozen om alle werken aan een privépartner toe te vertrouwen. Deze privépartner zal daarvoor een tijdelijke vennootschap oprichten, waaraan de verschillende partijen deelnemen. In casu gaat het om een DBFM-contract: een geïntegreerd contract op basis waarvan een private opdrachtnemer tegelijkertijd belast wordt met het ontwerpen (Design), het bouwen (Build), het financieren (Finance) en het onderhouden (Maintain) van het project.
Minister Brigitte Grouwels: “Deze PPS-constructie biedt de mogelijkheid aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en bedrijven om dusdanig samen te werken dat ze elk datgene doen waar ze het best in zijn. Als uitbater van de Leopold II-tunnel zal het Gewest de opdracht van de privépartner vooraf goed moeten definiëren. Van zijn kant kan de privépartner zijn gespecialiseerde kennis aanwenden bij de werkzaamheden. Tussen administratie en privépartner zal zo een vruchtbare kruisbestuiving ontstaan."
Timing
Voor de timing van de werkzaamheden in de Leopold II-tunnel geldt volgende prognose:
een renovatiefase met een duur van 36 maanden, te beginnen vanaf 2014. De totale kostprijs van deze renovatie wordt geraamd op 105 miljoen euro.
een onderhoudsfase met een duur van 25 jaar.
Om deze werkzaamheden te financieren, verbindt het Gewest zich ertoe om gedurende 25 jaar een vaste bijdrage te betalen voor de terbeschikkingstelling van de gerenoveerde tunnel. Het bedrag van deze bijdrage van het Gewest, wordt nog het voorwerp van onderhandeling. Deze betalingstermijn gaat in van het moment dat de gerenoveerde Leopold II-tunnel door de privépartner wordt opgeleverd, dit is ten vroegste vanaf 2017. Tot en met 2016 zal het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dus geen enkele uitgave moeten doen voor de renovatie van de Leopold II-tunnel.
 
Minister Brigitte Grouwels reageert tevreden op deze beslissing. “Deze PPS-constructie biedt 3 grote voordelen voor Brussel”, zegt ze. “Door de financiering van het project door de privépartner kan het Gewest deze dringende werkzaamheden sneller uitvoeren. Ten tweede liggen de bouw- en beschikbaarheidrisico’s niet bij het Gewest, maar grotendeels bij de privépartner, denk maar aan de mogelijke overschrijding van de termijnen en de voorziene investeringsbudgetten. En ten derde kan het Gewest dankzij de zogenaamde levenscyclusbenadering genieten van een gunstige prijs-kwaliteitverhouding, aangezien dezelfde privépartner belast wordt met zowel de renovatie als het onderhoud van de tunnel.”