Breid spreekrecht uit in strijd tegen genitale verminking

Op 6 februari is het de Internationale dag van nultolerantie tegen genitale verminking van vrouwen (VGV). CD&V-Kamerlid Els Van Hoof, die sinds jaar en dag bezig is met deze ernstige problematiek, grijpt deze dag aan om twee wetsvoorstellen te lanceren. “We willen de huidige regelgeving omtrent het spreekrecht van medici en zorgverstrekkers uitbreiden. Verder pleiten we ook voor een verplichte registratie in het medisch dossier van het slachtoffer.”, licht Van Hoof toe.

De cijfers

Ondanks de (internationale) aandacht voor vrouwelijke genitale verminking, verblijven er  steeds meer vrouwen en meisjes die slachtoffer zijn van genitale verminking in België. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat wereldwijd tussen de 100 en 140 miljoen vrouwen met de gevolgen van genitale verminking (VGV) door het leven moeten gaan. VGV concentreert zich voornamelijk binnen 29 (veelal Afrikaanse) landen, die samen verantwoordelijk zijn voor 90% van het totaal aantal (potentiële) slachtoffers. Maar globale evoluties zoals migratie hebben als gevolg dat ook elders steeds meer aandacht vereist is voor de problematiek van VGV en de gevolgen die daaraan verbonden zijn.

Uit cijfers die Federaal Volksvertegenwoordiger Els Van Hoof (CD&V) opvroeg bij Staatssecretaris voor Asiel & Migratie Theo Francken, blijkt dat België hierop geen uitzondering vormt. “Terwijl het Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) in 2012 nog 490 aanvragen met het motief VGV behandelde, steeg dit aantal in 2013 tot 554 (+13,06%). In 2014 behandelde het CGVS al 701 aanvragen met motief VGV, wat een toename is van 43,06% in vergelijking met twee jaar voordien.”, licht het CD&V-Kamerlid toe. Niet alleen het aantal asielaanvragen op basis van VGV neemt jaar na jaar toe. Ook het aantal dossiers dat uiteindelijk wordt goedgekeurd op basis van VGV, stijgt. In 2012 keurde het CGVS amper 16,32% van deze aanvragen goed. In 2014 lag dat percentage al op 50,64%. “Die stijging is begrijpelijk én terecht”, reageert Els Van Hoof. “We moeten feiten durven benoemen zoals ze zijn. De fysische en psychologische gevolgen zijn in vele gevallen blijvend. Dan hebben we het over infecties, incontinentie, cysten, inwendige bloedingen, verhoogde risico’s op doodgeboren kinderen en aangetaste seksuele beleving.”

Wetgevend initiatief

Els Van Hoof heeft twee wetsvoorstellen klaar om een betere bestrijding van VGV mogelijk te maken. Met die voorstellen is Van Hoof niet aan haar proefstuk toe. “Een eerste wetsvoorstel wil de huidige regelgeving rond het bestaande spreekrecht in het geval van VGV uitbreiden.”, zegt Van Hoof. Momenteel is het doorbreken van het beroepsgeheim alleen van toepassing bij de vaststelling van VGV bij minderjarigen of bij vrouwen die zich in een kwetsbare positie bevinden. “Die beperking willen we uit de wet halen. Zorgverleners en medici zullen in de toekomst altijd een spreekrecht hebben, ongeacht de leeftijd of positie waarin het slachtoffer zich bevindt”, licht de CD&V-politica toe.

Verschillende getuigenissen bevestigen dat ook artsen en gynaecologen die professioneel actief zijn in België reeds meerdere vragen hebben gekregen om na een bevalling over te gaan tot herinfibulatie, het opnieuw dichtnaaien van een vrouw na bevalling. Deze herinfibulatie valt onder het misdrijf van artikel 409 van het Strafwetboek.

Het tweede voorstel betreft het verplicht registreren van de vaststelling VGV in het medisch dossier van een slachtoffer of patiënt. “Momenteel gebeurt er in meeste ziekenhuizen van dit land geen accurate en consequente registratie van VGV. Vanuit wetenschappelijk oogpunt is het momenteel niet mogelijk accuraat statistisch onderzoek te doen naar VGV. Daarnaast bemoeilijkt dit ook het preventief optreden tegen VGV. Verplichte registratie kan ons hierbij helpen.”, verklaart Van Hoof. Nederland en Frankrijk kennen al een registratiesysteem voor VGV. In België gebeurt dit vooralsnog alleen op een consequente manier in de twee bestaande referentiecentra te Sint-Pieter en Gent. “Het is onze bedoeling nu een nieuwe stap voorwaarts te zetten om potentiele slachtoffers beter te kunnen beschermen.”, besluit Van Hoof.

Achtergrond

Els Van Hoof (CD&V) zet de problematiek van VGV reeds jaar en dag op de politieke agenda. Met deze wetsvoorstellen is ze niet aan haar proefstuk toe. In 2013-2014 zorgde haar inzet ervoor dat het promoten van genitale verminking strafbaar werd.

[1] De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) omschrijft VGV als ‘elke ingreep die leidt tot een gedeeltelijke of volledige verwijdering van de externe geslachtsorganen van de vrouw of elke verwonding van de vrouwelijke geslachtsorganen toegebracht om niet-medische redenen’.