Bevolkingsonderzoeken naar kanker van de baarmoederhals, borst en dikkedarm

‘Het aantal nieuwe diagnoses en overlijdens door kanker blijft hoog. Het is daarom noodzakelijk om te blijven investeren in de preventie van  kanker door bevolkingsonderzoek’, aldus  Vlaams minister Jo Vandeurzen.
Tijdens de gezondheidsconferentie stelt hij de nieuwe gezondheidsdoelstelling voor de periode 2014-2020 voor de bevolkingsonderzoeken naar kanker van de baarmoederhals, borst en dikkedarmkanker voor.
In 2001 startte het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. De gezondheidsdoelstelling hiervoor werd in 2005 hernieuwd. Recent startten in Vlaanderen de bevolkingsonderzoeken naar baarmoederhalskanker en naar dikkedarmkanker. De nieuwe gezondheidsdoelstelling en het bijhorende actieplan gelden voor de 3 bevolkingsonderzoeken. Door de organisatie van deze drie bevolkingsonderzoeken wordt Vlaanderen een goede leerling in de internationale klas, want zowel de Wereldgezondheidsorganisatie als de EU bevelen deze werkwijze aan.
De gezondheidsdoelstelling gaat over goed bestuur, participatie en kwaliteit van de drie bevolkingsonderzoeken. Voor de realisatie van deze doelstellingen zijn er preventiestrategieën en acties en indicatoren bepaald. Dit alles is opgenomen in een actieplan dat u als bijlage bij dit persbericht vindt.
Goed georganiseerde bevolkingsonderzoeken bieden meer garantie op kwaliteit en blijken meer kosteneffectief dan andere screeningsonderzoeken (vb. diagnostische borstkankerscreening). Dat is ook de reden dat bij de voorbereiding van de gezondheidsdoelstelling het thema “goed bestuur” een prominente plaats kreeg.  
Ook sensibilisering kreeg bij de voorbereiding van dit actieplan veel aandacht. Een deel van de bevolking en ook van de gezondheidswerkers zijn zich nog onvoldoende bewust van de doelen, de zinvolheid en de werkingswijze van bevolkingsonderzoeken naar kanker, waardoor de bekendheid en deelname aan bevolkingsonderzoeken te beperkt blijft. De participatiegraad verschilt ook vaak per gemeente en regio en is functie van de sociaal-economische sterkte.
Een hoge participatiegraad is bij een bevolkingsonderzoek nochtans belangrijk om gezondheidswinst te realiseren. Er zijn hiervoor  extra inspanningen nodig. Belangrijk is ook dat wie uitgenodigd wordt correcte, duidelijke en voldoende informatie (met voor- en nadelen van het onderzoek) krijgt zodat hij of zij  een bewuste keuze kan maken om al dan niet deel te nemen.
Er wordt een werkgroep sensibilisering opgericht om te adviseren over de uitwerking van een sensibiliseringsplan voor bevolkingsonderzoeken naar kanker en de bijhorende implementatie van 'best practices' voor informatieverspreiding en participatieverhoging.
Hieronder enkele participatiecijfers:
1. Het bevolkingsonderzoek naar borstkanker startte op 15 juni 2001. Vrouwen tussen 50 en 69 jaar worden daarbij om de twee jaar uitgenodigd voor een gratis mammografie.
De participatie voor het bevolkingsonderzoek naar borstkanker bedraagt 51,2% (2011-2012 en exclusief de mammografieën buiten het programma), terwijl 75% als streefdoel blijft vooropgesteld worden tegen 2020.
2. Het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker loopt sinds juni 2013. Vrouwen van 25 tot en met 64 jaar worden alle drie jaar door het Centrum voor Kankeropsporing uitgenodigd om een uitstrijkje te laten nemen door hun arts. Voor baarmoederhalskanker is geweten dat 57.2% van de vrouwen uit de doelgroep de laatste drie jaren een uitstrijkje liet nemen (de totale doelgroep telt 2.27 miljoen vrouwen). Voor deze kankerscreening wodt gestreefd naar 65% deelnamegraad tegen 2020.
3. Het bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker is gestart in oktober 2013. Het onderzoek wordt gefaseerd ingevoerd zodat tegen eind 2015 alle mannen en vrouwen van 56 tot en met 74 jaar uitgenodigd zijn. Wat dikkedarmkanker betreft, heeft tot dusver ongeveer 33% van de uitgenodigde personen deelgenomen. Dat laatste cijfer is nog zeer voorlopig: het bevolkingsonderzoek is nog maar net gestart en voorlopig zijn nog maar enkel de oudste leeftijdsgeroepen uitgenodigd. Het streefcijfer bedraagt 60% tegen 2020.
Het optimaliseren van de kwaliteit van de drie bevolkingsonderzoeken krijgt absolute prioriteit in het actieplan. Bij het bepalen van de doelstellingen op dat vlak is rekening gehouden met de internationale bevindingen en de EU-richtlijnen.
 
Meer info:
www.bevolkingsonderzoek.be