Niet alle producten die we in huis halen zijn zo onschuldig als ze eruitzien. Heel wat producten waaronder shampoo, geurverfrissers en badeendjes bevatten namelijk hormoonverstorende stoffen die als sluipende giffen onze gezondheid aantasten. Vlaams parlementslid en senator Cindy Franssen voert alvast een harde strijd om met gericht beleid de schadelijke gevolgen van hormoonverstoorders in te dammen. Maar wat zijn die hormoonverstorende stoffen nu eigenlijk? En welke gevolgen hebben ze voor onze gezondheid? Cindy doet het voor ons uit de doeken.
Vanwaar komt de ambitie om de strijd tegen hormoonverstoorders aan te gaan?
Cindy: “Gezondheidszorg is naast armoede één van mijn drijfveren in de politiek. Zowel de Wereldgezondheidsorganisatie als het middenveld hebben een aantal jaren geleden aan de alarmbel getrokken over het gevaar van hormoonverstoorders voor de volksgezondheid. Dit was de aanleiding van mijn informatierapport in de Senaat. Maar ik moet zeggen dat de ziekte van mijn an - die al voor de vierde keer kanker heeft - mij een extra boost heeft gegeven om door te gaan in mijn strijd tegen hormoonverstorende stoffen. Het is onze plicht om zorg te dragen van onze kosmos, voor de huidige én de toekomstige generaties. Het gaat om rentmeesterschap, een van de grondpijlers van de christendemocratie. Daarom is het hoog tijd dat we kartrekker zijn in dit dossier en zo kiezen voor De Weg Vooruit.”
Welke gevolgen hebben hormoonverstorende stoffen voor onze gezondheid?
Cindy: “We stellen vast dat steeds vaker bepaalde ziektes en aandoeningen in verband worden gebracht met hormoonverstorende stoffen. Het kan zorgen voor schildklierproblemen, vroeggeboorte, obesitas, diabetes type 2, ADHD, autisme, hormoongerelateerde kankers en ontwikkelingsstoornissen. Al hebben bepaalde hormoonverstorende stoffen geen onmiddellijke uitwerking, maar ontstaan die pas op lange termijn. Zo kan het zijn dat een kind dat veel werd blootgesteld
aan die stoffen tijdens zijn jeugd, twintig jaar later kan kampen met vruchtbaarheidsproblemen.”
Waar vinden we de stoffen terug?
Cindy: “Iedereen komt bijna dagelijks in contact met hormoonverstoorders. Ze zijn geurloos, kleurloos en smaakloos, maar zijn overal terug te vinden. In matrassen, tapijten, cosmeticaproducten, verf, in bewaarmiddelen bij voeding, in plastic brooddozen,
speelgoed, textiel, verzorgingsproducten, luchtverfrissers en voedselverpakkingsmiddelen.”
Wie is er het kwetsbaarst?
Cindy: “Er zijn drie groepen bijzonder kwetsbaar: zwangere vrouwen, kinderen van 0 tot 3 jaar en jongeren in hun puberteit. Dit zijn precies die periodes van de ontwikkeling van het menselijk lichaam waarin onze hormonen bijzonder actief zijn. Hormoonverstoorders kunnen dan ernstige en onomkeerbare gevolgen hebben. Je kunt die stoffen trouwens ook niet zomaar uit je lichaam verwijderen.”
Wat kun je doen om jezelf te beschermen?
Cindy: “Je kunt al een aantal kleine veranderingen doorvoeren om een verschil te maken. Dagelijks je woning voldoende verluchten, is daar een van. Zo blijven veel van de schadelijke stoffen niet in je huis hangen. Nieuw textiel was je best eerst, vooraleer je het gebruikt. Verzorgingsproducten zijn een bron van hormoonverstorende stoffen: douchegels, shampoo, cosmetica en crèmes bevatten vaak schadelijke stoffen zoals parabenen. Producten die een melding ‘zonder parabenen’
hebben, zijn de gezondere alternatieven. Vermijd bovendien ook stoffen met geurtoevoeging en probeer producten aan te kopen met natuurlijke bestanddelen. Ook geurverfrissers voor in de auto zijn niet gezond. Je ademt in een kleine ruimte de hele tijd
die stof in. En wat voeding betreft, warm je je eten beter op in een glazen pot dan in plastic potjes. In plaats van plastic flessen te kopen, ga je beter voor glazen flessen. Het zijn kleine veranderingen die een wereld van verschil kunnen maken.”
Let je zelf op welke producten je koopt?
Cindy: “Wij proberen hier bewust mee om te gaan. Onze verbouwingen hebben we heel ecologisch aangepakt. Niet enkel voor het buitenmilieu, maar ook voor het binnenmilieu. Bijvoorbeeld hennep als isolatie, een natuurlijk cellulosevlies om te behangen
en biologische verven. We verwachten van mensen dat ze goed isoleren, maar dan liefst met de juiste materialen. Heel wat bouwmaterialen bevatten immers ook hormoonverstoorders. Ook wat voeding betreft proberen we zo zuiver en puur mogelijk te eten. We maken zelf veel klaar en gaan ook regelmatig naar een biodynamische boerderij voor onze voeding.”
Wat gebeurt er nu vanuit het beleid?
Cindy: “De Belgische overheid en de deelstaatregeringen moeten – in samenspraak met de wetenschap, het maatschappelijk middenveld en de bedrijfswereld – een gezamenlijk nationaal actieplan over hormoonverstorende stoffen opmaken. We begrijpen dat je niet zomaar alle hormoonverstorende stoffen kunt verbieden, behalve voor kinderen van 0 tot 3 jaar.
Maar er moet wel op korte termijn op zoek gegaan worden naar gezonde alternatieven. Bovendien moet er werk gemaakt worden van de oprichting van het Instituut van de Toekomst, dat zich over deze problematiek zal buigen. Kortom, we zijn ambitieus. En dat moeten we ook zijn als het over de volksgezondheid gaat. We moeten met ons land een voortrekkersrol spelen
binnen Europa. Niet enkel voor de gezondheid van onze eigen kroost, maar voor onze hele bevolking en alle komende generaties. Voor hen is alleen het beste goed genoeg.”
Wat zijn hormoonverstorende stoffen?
Hormoonverstorende stoffen zijn chemische stoffen die ons lichaam niet zelf produceert, maar die ingrijpen op ons eigen hormoonstelsel. Onze hormonen zijn enorm belangrijk voor de ontwikkeling van ons lichaam. Denk maar aan de voortplanting, aan ons metabolisme en onze immuniteit. Bij hormoonverstoorders is het vaak zo dat die de natuurlijke hormonen in ons lichaam nabootsen of in de war sturen. En als ons hormoonsysteem daardoor niet meer functioneert zoals het moet, kunnen heel wat ziektes en aandoeningen ontstaan.
