Afschaffing aanvaardingsplicht oud papier

Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege stelt aan de Vlaamse Regering voor om de aanvaardingsplicht voor drukwerkafval af te schaffen. Samen met batterijen was drukwerkafval de eerste afvalstroom waarvoor Vlaanderen 15 jaar geleden een aanvaardingsplicht instelde. Door de gewijzigde economische context is de inzameling en recyclage vandaag een rendabele activiteit geworden. Daarom is de minister na evaluatie van oordeel dat een aanvaardingsplicht niet meer noodzakelijk is om de papierkringloop te sluiten. De overheid en de uitgeverssector blijven wel samenwerken om de milieu-impact van drukwerk in Vlaanderen te verlagen en zo bij te dragen aan het duurzaam materialenbeleid van minister Schauvliege.
De afvalstroom ‘oud papier’ was één van de eerste afvalstromen die selectief werd ingezameld, vooral om economische redenen. Oud papier is een interessant materiaal voor de productie van nieuw papier en karton omdat het de nood aan nieuwe houtvezels verlaagt. Selectief inzamelen en recycleren is dus duurzamer dan inzameling via het restafval en verwijdering via storten of verbranden. In 2011 werd er 483.656 ton ‘oud papier’ ingezameld. Daarmee vormt papier- en kartonafval meer dan 20% van het selectief ingezameld huishoudelijk afval.
Traditioneel staan de gemeenten in voor deze selectieve inzameling. Om hen financieel tegemoet te komen voor de inzamelkosten voor het papier werd op 1 juni 1998 een aanvaardingsplicht ingesteld op drukwerkafvalstoffen (reclamedrukwerk en persdrukwerk). Dit betekent dat producenten van drukwerk de kosten voor de inzameling en de verwerking van het drukwerkafval moeten terugbetalen aan de gemeenten.
Ter uitvoering van de aanvaardingsplicht werden 2 milieubeleidsovereenkomsten (MBO’s) afgesloten: de MBO persdrukwerk (kranten en tijdschriften) en de MBO reclamedrukwerk. In de MBO persdrukwerk werd de financiële verantwoordelijkheid ingevuld door het ter beschikking stellen van advertentieruimte aan het Vlaamse Gewest. In de MBO reclamedrukwerk werd een fonds opgericht dat milieubijdragen van de uitgevers inde en de middelen daarvan uitkeerde aan de gemeenten. Daarnaast stonden in beide MBO’s ook engagementen voor preventie: beperking van oplages en het gebruik van milieuvriendelijk papier, inkt, lijm en verpakkingen.
De OVAM heeft een evaluatie uitgevoerd over de aanvaardingsplicht voor drukwerkafval. Hieruit blijkt dat door de stijging van de oud papierprijs de selectieve inzameling van papierafval geëvolueerd is van een verlieslatende activiteit naar een winstgevende activiteit. De opbrengst uit de verkoop van het ingezamelde papier volstaat vandaag ruimschoots om de inzamelkost te compenseren. De financiële verantwoordelijkheid die via de aanvaardingsplicht is opgelegd aan de sector, is daardoor zonder voorwerp geworden. Bovendien leert de evaluatie ook dat er de afgelopen jaren sterke trends zijn naar meer milieuvriendelijk drukwerk (gerecycleerd en chloorvij papier, milieuvriendelijke inkten en lijmen,...), maar dat die niet eenduidig toe te schrijven zijn aan de MBO's. 
Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege: “Ook zonder de aanvaardingsplicht kunnen goede inzamelcijfers voor de fractie oud papier gehaald worden. Dit levert zowel voor de overheid als voor de sector een besparing in administratieve lasten op. Vlaanderen blijft wel verder inzetten op het vergroenen van de sector en op het sluiten van de materialenkringloop. Bestaande fora zoals bijvoorbeeld Paper Chain Forum waarin de hele papierketen vertegenwoordigd is, gaande van de boseigenaars over de papierproducenten en uitgevers tot en met de papierrecuperanten, zijn een geschikt overlegkanaal om samen met de sector verdere initiatieven op te zetten. Daarom zal ik aan de Vlaamse Regering voorstellen de aanvaardingsplicht af te schaffen door een aanpassing in VLAREMA, het Vlaams reglement voor het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen.”