Aanvragen te lage premie dan toch geen sociale fraude

Vlaams parlementslid Jan Laurys kwam enkele dossiers  op het spoor, die aantonen dat de automatisering van het systeem van de aanmoedigingspremies ook perverse effecten kan hebben.    Enkele werknemers van een beschutte werkplaats lieten de RVA 4 jaar geleden weten hun 1/5-landingsbaan uit te breiden naar een halftijdse. Ze vergaten echter ook melding te maken bij de Dienst Aanmoedingspremies. De voorbije weken werden zij gecontacteerd door de administratie van minister Muyters, met de boodschap dat zij hun premie zouden verliezen, en mogelijk zelfs zouden moeten terugbetalen. Hoewel ze al die tijd eigenlijk recht hadden op een hogere premie, beschouwt de Dienst Aanmoedingspremies het niet aanvragen van een hogere premie als sociale fraude. Na een actuele vraag van Laurys aan minister Muyters, heeft de minister toegezegd dat de personen in kwestie hun premie toch kunnen blijven behouden. Ook de reeds ontvangen premie zal niet worden teruggevorderd.
Bij de koppeling van de databanken van de RVA en de Dienst Aanmoedigingspremies in januari 2012 werd voor 187 personen vastgesteld dat er, ook in het verleden, onterechte betalingen werden uitgevoerd. Deze 187 gevallen worden aanzien als sociale fraude. Daarom wordt de aanmoedigingspremie die zij ontvingen teruggevorderd.
In totaal gaat het om een onterecht uitbetaald bedrag van ruim 1,3 miljoen euro. Volgende tabel geeft de verdeling van de dossiers naar het totaal onrechtmatig ontvangen bedrag per dossier.
Bedrag (EUR) Aantal dossiers< 1000: 451000 – 5000: 565000 – 10000: 3710000 – 20000: 37> 20000: 12Totaal: 187
In het merendeel van de gevallen blijkt het echter te gaan om mensen in een sociaal zwakke positie, waarbij van moedwillige fraude geen sprake kan zijn.
Vlaams parlementslid Jan Laurys kreeg bijvoorbeeld weet van een 8-tal dergelijke dossiers. De betrokkenen kregen bericht dat ze hun premie zouden verliezen, terwijl ze eigenlijk al die tijd recht hadden op een hogere premie. Door niet aan te geven dat ze minder zijn gaan werken, oordeelt ‘et systeem’ dat zij foute informatie verschaften. Sociale fraude dus.
Een concreet voorbeeld:
Twee mensen met een mentale handicap, tewerkgesteld in een beschutte werkplaats, zijn op 1 april 2008 halftijds in landingsbaan gegaan. Voorheen waren ze reeds in 1/5-landingsbaan en genoten van de 1/5-aanmoedigingspremie.De overgang, die hen recht geeft op een hogere premie, werd echter nooit aangegeven bij de Dienst Aanmoedingspremies.
Als gevolg van de koppeling met de RVA-databank stelde deze - 4 jaar na datum! - de uitbreiding van de 1/5- naar de halftijdse landingsbaan vast. De Dienst beschouwde dit verschil in info als sociale fraude. Om deze reden meldde de Vlaamse administratie hen dat zij  geen recht meer hebben  op hun huidige premie en ook geen aanspraak meer kunnen maken op de aanmoedigingspremies voor een halftijdse landingsbaan, aangezien die aanvraagtermijn ondertussen is verstreken.
De betrokken personen ontvingen de voorbije jaren zo’n 81 euro per maand. Voor een halftijdse premie zouden ze 350 euro per maand ontvangen. Ze hadden voor dezelfde periode dus recht op een aanmoedigingspremie van ongeveer 15.000€ per persoon, in plaats van de 3.544,93€ die ze nu ontvingen (april 2008 t.e.m. december 2011).
Tijdens de commissievergadering Economie van donderdagvoormiddag nam de minister bij de opening de gelegenheid om aan te kondigen dat hij, na de vraag van Jan Laurys, deze situatie zal rechtzetten.
Jan Laurys: “Ik ben tevreden dat minister Muyters de vergissing erkent. Die mensen zullen alsnog aanspraak kunnen maken op de aanmoedigingspremie. Automatisering is een goede zaak op zich, maar het mag niet tot wantoestanden leiden, waarbij de zwaksten worden geraakt.”