10 voorstellen voor betaalbare & duurzame energiezekerheid

Er bestaat geen twijfel over dat België al op zeer korte termijn geconfronteerd zal worden met een aanzienlijk probleem wat stroomvoorziening betreft, als er nu niet hoogdringend wordt opgetreden. Alleen oplossingen voor de korte of middellange termijn zullen echter niet volstaan. De actuele dreiging van het capaciteitstekort mag zich in de toekomst niet meer herhalen.

Om gezinnen en bedrijven een betrouwbare en betaalbare bevoorrading te kunnen garanderen, wil CD&V dat er een energiebeleid op lange termijn wordt ontwikkeld. Deze langetermijnvisie biedt antwoord op de vraag met welke energiemix we welke doelstellingen willen bereiken tegen welke kostprijs voor milieu en maatschappij.

Betrouwbaar, betaalbaar, duurzaam.  Een deugdelijk energiebeleid voorziet gezinnen en bedrijven ten allen tijde op een betaalbare, betrouwbare en duurzame manier van energie.  Voor CD&V kunnen deze drie alleen via de weg van verstandige,  goed afgewogen beleidskeuzes met elkaar verzoend worden.

Zelfvoorziening.  België moet streven naar zelfvoorziening inzake elektriciteit.  Inzetten op import is inzetten op onzekerheid. Er gaan te hoge risico’s mee gepaard op het vlak van betrouwbaarheid en betaalbaarheid. Daarom is structurele import voor CD&V geen prioritaire keuze; elektriciteit invoeren is pas de laatste optie om onze bevoorradingszekerheid te garanderen. Pas wanneer de Europese markt volledig vrijgemaakt is, zonder nationale belemmeringen, kunnen we vertrouwen op zelfvoorziening op Europees niveau.

Eerst REG, dan HEB en tot slot een goede mix.  We zetten prioritair in op een rationeler gebruik van energie.  Zowel gezinnen, bedrijven als de overheid kunnen nog heel wat energie besparen.  Het energiebeleid moet ervoor zorgen dat dit potentieel maximaal benut wordt.    Om de resterende energievraag in te vullen moet allereerst gebruik gemaakt worden van hernieuwbare energiebronnen. Maar niet onvoorwaardelijk.  CD&V wil ambitieuze maar realistische doelstellingen voor het aandeel hernieuwbare energie en de bijhorende maatschappelijke kostprijs.  Dit betekent een kostenefficiënt ondersteuningsmechanisme met aantrekkelijke stimuli voor investeerders, en voorkeur voor kostenefficiënte technologieën met een belangrijke rol voor biomassa.

Hernieuwbare bronnen alleen zullen niet volstaan om de behoefte aan energie te beantwoorden.  Fossiele bronnen zoals gas en steenkool zullen noodzakelijk blijven.  STEG-centrales hebben een lage milieulast en hoge performantie, maar gas is duurder en het maakt ons op termijn afhankelijk van een beperkt aantal landen.  Daarom wil CD&V naast gas ook nieuwe steenkoolcentrales met afvang en opslag van CO2 niet uitsluiten.  CD&V trekt het principe van de kernuitstap niet in twijfel, maar de timing ervan moet goed bekeken worden. Zolang de mix van hernieuwbare bronnen, gas en steenkool niet volstaat om op een betaalbare en betrouwbare manier aan de energievraag te voldoen, blijft kernenergie het sluitstuk.  Periodieke voortgangsrapportage inzake productiecapaciteit moet duidelijk maken in welke mate kernenergie kan afgebouwd worden.  In die zin is, rekening houdend met de actuele gegevens over de Belgische productiecapaciteit, de gelijktijdige sluiting van de drie oudste reactoren in 2015 een onverantwoorde keuze. CD&V pleit dan ook voor een verlenging van de levensduur, mits de nodige investeringen inzake veiligheid en rendement. Met de nucleaire rente ondersteunen we noodzakelijke investeringen voor hernieuwbare capaciteit.

Interconnectie.  Streven naar zelfvoorziening betekent niet dat we geen aandacht besteden aan de interconnectie met de buurlanden.  We moeten elektriciteit kunnen importeren en exporteren om de balancering volledig sluitend te maken.  Vlotte transacties zorgen ook voor  een fysisch eengemaakte Europese markt  en vlakt prijsverschillen af.  Daarom dringt CD&V aan op een verhoogde netverbinding met Nederland, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië

Geen langetermijnvisie zonder innovatie.  Tot slot benadrukt CD&V dat een langetermijnvisie niet mogelijk is zonder innovatie en onderzoek & ontwikkeling.  Vraagbeheersing (bv. demand response), opslagtechnieken voor stroom (bv. power to gas),  innovatieve technieken met fossiele brandstoffen (bv. CCS en schaliegas), hernieuwbare energie (bv. geothermie, golfslag- en getijdenenergie) en nucleaire energie (vb. reactoren 4^de generatie):  een Vlaanderen in Actie voorziet de middelen om de kennis die we hier hebben, voluit in te zetten.

Het tienpuntenplan van CD&V

Het integrale tienpuntenplan kan je lezen door hier te klikken

Hieronder de beknopte samenvatting

1. Energie besparen bij gezinnen, bedrijven en overheden

• Verdere focus op woningen en gebouwen; dit heeft het hoogste rendement
• Nieuwe benchmark- en auditconvenanten met bedrijven, met ecologiesteun
• Strenge Europese norm voor overheidsgebouwen, financiering via ESCO’s

2. Opdrijven productie hernieuwbare energie

• Ambities off-shore wind voortzetten (inclusief transmissie); nucleaire rente gebruiken om hiermee de nettarieven niet te zwaar te belasten
• Nieuwe capaciteit op basis van biomassa als meest kostenefficiënte hernieuwbare energiebron
• Ambities voor groene stroom volgens plan systematisch opschroeven tot 13% in 2020
• Oversubsidiëring Vlaamse groene stroom wegwerken
• Competitiviteit van Vlaamse energie-intensieve  industrie bewaren 

3. Nieuwe productie via fossiele brandstoffen

• België staat strategisch sterk in het gasnetwerk
• Nieuwe STEG-centrales zijn nodig, hoewel duurder dan kernenergie
• Nieuwste type steenkoolcentrales met koolstofopvang worden in Nederland en Duitsland ingezet als alternatief voor kernenergie; we kunnen ze niet radicaal en overal weigeren als toekomstige energiedrager 

4. Kernenergie: troef veilig uitspelen

• Uitstap van de 3 oudste reactoren komt te vroeg; er staan voorlopig nog onvoldoende efficiënte alternatieven klaar
• Hogere nucleaire rente moet nieuwe installaties bedrijfszekerheid geven
• Capaciteit van verlengde reactor moet meer op de markt verdeeld worden
•  Vierde generatie kernenergie is slechts langetermijnoptie 

5. Greep houden op beschikbare productiecapaciteit en –sites

• Gesloten productiesites moeten na een jaar ter beschikking komen van de markt
• Gewestelijke rol in globaal capaciteitsverhaal

6.  Netevenwicht en piekverbruik managen

• Steeds sterker fluctuerend aanbod van windkracht en zonne-energie is bedreiging voor de rentabiliteit van flexibele fossiele centrales, die echter wel broodnodig zijn in bepaalde perioden
• ELIA moet regelvermogen contracteren bij producenten en via een tender noodcapaciteit inkopen
• Analoge contractuele sturing van vraagzijde met prijsvoordelen voor bepaalde grootverbruikers

7.  Opslagtechnieken ontwikkelen

• Bijkomende opslag in waterkracht (Coo)
• Onderzoek en ontwikkeling power-to-gas voor piekproductie hernieuwbare energie

8. Investeren in innovatie

·  Grootschalige geothermie, ecologisch verantwoorde ontginning schaliegas, getijden en golfslagenergie, smart grids, power to gas, Myrrha, …

• Rol voor Vlaams Energiebedrijf samen met PMV en LRM

9.  Investeren in Europese markt

• Nieuwe / sterkere transmissielijnen met Duitsland, Nederland en Engeland
• Eindideaal is verbinding van zonnekracht van de Middellandse Zee met wind van de Noordzee en stockage in waterkracht in Scandinavië.

10. Langetermijnvisie omzetten in beleid

• Investeringsplan moeten gedragen worden door de federale en gewestregeringen, elk met hun eigen verantwoordelijkheden
• Focus van 20 jaar nodig
• Jaarlijks voortgangsrapport door CREG en jaarlijkse actualisatie van de engagementen door interministerieel comité; opvolging door betrokken parlementen

Het integrale tienpuntenplan kan je lezen door hier te klikken

Lees ook onze speciale Ampersand energie door hieronder op het beeld te klikken